Ngày 18/6/2025 (23/5/Ất Tỵ), Trưởng lão HT. Giác Toàn – Phó Chủ tịch HĐTS GHPGVN, Viện trưởng VNCPHVN, Trưởng ban Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái, đã có buổi chia sẻ pháp thoại đầu tiên cho hành giả an cư với chủ đề: “Phương pháp tu tập thiền định: Từ lá úa vàng đến thành tựu kiến và thể nhập chánh pháp”.

Mở đầu buổi giảng, Trưởng lão Hòa thượng có lời nhắc nhở, sách tấn chư hành giả an cư về giá trị của việc an cư kiết hạ: “Thọ Tỳ-kheo rồi, mỗi năm an cư thì mới được tính một tuổi hạ (hạ lạp), không phải tính theo giới lạp. Mỗi ngày có giờ học, tu, tu từ lúc sáng đến gần đêm khuya, tập trung niệm Phật, thiền định rồi đi vào giấc ngủ, tập làm sao mình không còn những giấc mơ hoảng loạn, sợ hãi”.

Hòa thượng dạy thêm: “Bây giờ muốn được tấn phong giáo phẩm thì phải tính theo tuổi an cư, có an cư mới được tấn phong theo tinh thần chung của Giáo hội quy định”. Vậy nên, mỗi vị Tỳ-kheo phải tự kiểm điểm chính mình để tự “tiêu hóa” thực phẩm mà đàn việt dâng cúng, nghĩa là phải thọ học kinh pháp và hành trì cho nghiêm chỉnh và sâu sắc.

Bước vào đề tài chính với bài kinh “Trú độ thọ” trong Trung A Hàm, tại phẩm Bảy Pháp, Đức Phật dạy về tiến trình chứng bốn Thánh quả của mọt vị Tỳ-kheo trong thiền định qua những ví dụ về 7 giai đoạn của cây Trú độ ở cõi Tam Thập Tam thiên: “Khi suy nghĩ đến việc xuất gia, lúc đó vị Thánh đệ tử như chiếc lá úa vàng, cũng giống như cây Trú độ ở cõi Tam Thập Tam Thiên vàng úa”. Cũng vậy, Hòa thượng dạy chư Tỳ-kheo đi tu rồi thì không được dễ vui, buông lung, như vậy là vụng tu. Đi tu rồi, việc đời bỏ lại như chiếc lá úa vàng.

“Lại nữa, vị Thánh đệ tử cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà sa, với chí tín, từ bỏ gia đình sống không gia đình, học đạo… được gọi là lá rụng”. Như vậy, “cuộc sống thế tục tóc tai đẹp thì vui, người tu rồi cạo bỏ tóc râu không nghĩ là xấu mà nên vui. Lá rụng là bỏ những tính toán, so đo, hơi thua ở đời để phụng sự với tâm hoan hỷ, không phiền hà để tập tu dưỡng thân hiền thiện. Dọn dẹp vệ sinh hay chấp tác biết tu thì sẽ vui, không so bì với người”, Hòa thượng dạy.

 “Lại nữa, vị Thánh đệ tử ly dục, ly ác bất thiện pháp, có giác có quán, có hỷ lạc pháp sanh do viễn ly, thành tựu và an trú sơ thiền… được gọi là sanh trở lại”. Viễn ly là bao nhiêu thói quen xấu ác của thân và khẩu phải buông xuống, không thực hiện. Kể cả việc ăn uống, Hòa thượng dạy: “Phật tử nấu ăn cực khổ, dọn lên thì có gì chúng ta thọ dụng như vậy, không kêu ca, phàn nàn, có cảm giác khó chịu, tạm no một buổi đừng đòi hỏi thì mới là người tu theo Phật. Ly dục thì bao nhiêu cái muốn riêng phải buông xuống, đừng tự ý nhiều sẽ dễ gây phiền não. Vậy nên, Đức Tổ sư dạy chúng đệ tử ‘Nên tập sống chung tu học’ là vậy”.

Theo Trưởn lão Hòa thượng, vị Tỳ-kheo có giác có quán trong giờ tu tập, không để lại trong đầu những ghim gút, suy nghĩ xấu quấy ác, những hành động bất thiện của những người xung quanh đối với mình, phải tập buông xả. Có hỷ lạc do định sanh, là biết tu tập có những niềm vui trong thiền định, bỏ qua niềm vui tục đế.

“Lại nữa, vị Thánh đệ tử lìa hỷ lạc, an trụ xả, vô cầu, chánh niệm chánh trí, tham thiền… gọi là nở nụ như mỏ chim”. Hòa thượng dạy rằng, vị Tỳ-kheo tu lâu thì ở chỗ nào cũng được, không lựa chọn (vô cầu). An trụ không sợ bệnh đến, không sợ chết, không buồn không giận, tự tại.

“Lại nữa, vị Thánh đệ tử diệt lạc diệt khổ, không khổ không lạc, xả niệm thanh tịnh .... an trụ tứ thiền ... gọi là nở hoa như cái bát vậy”. Hòa thượng chỉ rõ, vị Tỳ-kheo không được nổi nóng khi có bất cứ việc gì xảy ra, trong tâm không lạc, không vui với huynh đệ. Vậy nên, vị Tỳ-kheo sống phạm hạnh là không so đo, phàn nàn, gặp chuyện không nỗi sân, vui đền trả nghiệp cũ, không tạo nghiệp mới, sống tự tại, vô cầu để hướng đến các lậu đã tận, tâm giải thoát, tuệ giải thoát.

Tiến trình tu tập tứ thiền để thành tựu kiến như trong kinh Đại-câu-hi-la, Trung A Hàm, được Trưởng lão Hòa thượng trích dẫn thêm là vị Tỳ-kheo phải biết thế nào là bất thiện, căn bản của bất thiện, của thiện, căn bản của thiện. “Vị Tỳ-kheo biết như thật về hành, biết như thật về tập của hành, biết như thật về diệt của hành, biết như thật về đạo của hành”

Cuối lời, Hòa thượng nhấn mạnh về chánh kiến là chi phần đầu tiên Bát chánh đạo, là nấc thang đầu tiên để một hành giả tu tập giới - định - tuệ, có thể tiến xa trên lộ trình giải thoát. Thành tựu chánh kiến, hành giả có niềm tin bất hoại với Phật - Pháp - Tăng và thánh giới kiên cố không lay động.

 

Một số hình ảnh được ghi nhận: