Hạc gà đàm luận
HẠC, GÀ ĐÀM LUẬN
Một bữa nọ, trời vừa rựng sáng
Ánh nhật hồng chói rạng phương Đông
Anh gà vừa nhảy xuống lồng
Vươn mình đập cánh dáng trông oai hùng
Gà cảm thấy vô cùng sung sướng
Lợi, danh, tình vui hưởng quanh năm
Mặc cho thế cuộc thăng trầm
Gà vui con vợ, Gà tầm mồi ngon…
Cùng thuở ấy có con Bạch Hạc
Thấy sự đời chua chát đau thương
Chúng sanh mê mết mộng trường
Sắc, tài, danh, lợi vấn vương buộc mình
Nghĩ chán kiếp phù sinh giả dối
Hạc vội vàng tìm lối thoát thân
Núi rừng thủ phận thanh bần
Tịnh thanh một cõi phong trần mặc ai
Nay nhằm lúc Xuân lai Đông mãn
Bình minh về ánh sáng đẹp tươi
Hạc liền vỗ cánh tung trời
Năm châu bốn biển đồng thời xem qua
Bỗng chợt thấy anh Gà bạn cũ
Đắm chìm trong lạc thú xa hoa
Vui theo nẻo vạy đường tà
Vợ con khám ngục, cửa nhà cùm gông
Hạc thấy thế động lòng trắc ẩn
Muốn tìm phương dắt dẫn bạn Gà
Nhánh cây đáp xuống là đà
Vội vàng chào hỏi gọi là bạn thân…
Gà thấy Hạc chẳng cần thủ lễ
Dáng lơ là dường thể khinh khi
Bởi Gà còn tánh mê si
Tưởng đâu mình bảnh nên thì tự cao
Giọng kiêu hãnh, hỏi: “Sao anh Hạc?
Bấy lâu nay trôi giạt nơi nào?
Gia đình sự nghiệp ra sao?
Mà anh có vẻ khổ lao nghèo nàn…”
Hạc thong thả dịu dàng đáp lại
“Này anh Gà, anh hãy nghe đây
Thời gian tôi cách chốn này
Tìm nơi thanh vắng am mây tu trì
Nay tôi đã thoát ly sự thế
Khắp năm châu bốn bể là nhà
Mỗi ngày một bữa ngọ qua
Không lương, không bổng cũng là an thân”
Gà nghe nói chẳng cần suy nghĩ
Bĩu môi cười gièm sỉ chê bai:
“Đời anh thật chẳng bằng ai
Thua thằng thất nghiệp tương lai mịt mù
Anh coi tôi võng dù ngang dọc
Sớm với chiều chẳng nhọc công lao
Tôi nay tột bậc sang giàu
Nhà cao cửa rộng ra vào thảnh thơi
Còn anh lại tìm nơi vắng vẻ
Chôn cuộc đời son trẻ tài hoa
Vui chi kiếp sống không nhà!
Không lương, không bổng thật là nguy vong
Tôi thì được phỉ lòng dục lạc
Lúa đầy kho, tiền bạc đầy rương
Vui bên gác tía lầu hoàng
Vinh sanh phú tú phước dường trời cao
Còn anh vướng thân vào cảnh khổ
Chốn núi rừng là chỗ quạnh hiu
Chỉ nghe vượn hú chim kêu
Buồn teo vắng tẻo sớm chiều thân côi”
Gà mặc sức khua môi múa mỏ
“Tôi như vầy thật có ai hơn
Áo quần hàng lụa láng trơn
Năm thê bảy thiếp, tình nhơn cũng nhiều…
Thê cùng thiếp sớm chiều hầu hạ
Phán một lời kẻ dạ người thưa
Rượu ngon sắc tốt say sưa
Con ngoan vợ đẹp sớm trưa vui vầy
Anh là kẻ bất tài vô dụng
Tôi là người anh dũng tài ba
Anh thì bộ dạng xấu xa
Tôi thì như một đóa hoa vẹn mười”
Nghe vừa dứt, mỉm cười, Hạc đáp:
“Cái lẽ đời cao thấp tự nhiên
Tôi nay bạc phước vô duyên
Không nhà, không cửa, gạo tiền cũng không
Còn anh được phước hồng sang cả
Anh như người vương giả công hầu
Của đời anh quyết tóm thâu
Con xinh, vợ đẹp, nhà lầu, xe hơi…
Tôi thì phải đội trời đạp đất
Một chữ bần, nhất vật cũng không
Đói thì rau trái đỡ lòng
Khát dùng nước suối, cội tòng nghỉ chân
Chốn tịch mịch mà thân khoẻ nhẹ
Khác hơn là những kẻ mang gông
Lợi danh ví thể chim lồng
Sắc tài như cá giữa dòng mắc câu
Cá mắc câu biết đâu mà gỡ
Chim trong lồng biết thuở nào ra!
Nay anh phú quý vinh hoa
Lợi danh trói buộc khó mà thoát thân
Còn như tôi thanh bần đơn giản
Bốn phương trời phiêu lãng vân du
Quyết lòng vẹt phá mây mù
Quyết lòng thoát khỏi ngục tù thế gian
Khuyên anh sớm lánh đàng hậu hoạn
Nhớ những điều tai nạn về sau
Khi nào anh được sang giàu
Thì anh nên nhớ ngày nào nghiệp vương
Khi anh được người thương kẻ mến
Thì anh nên nhớ đến thớt dao
Nhớ khi dao khứa máu trào
Nhớ khi bằm xắt, nấu xào hầm kho…
Khi anh được nhà to cửa rộng
Thì nên phòng kiếp sống bể dâu
Trăm năm rồi có gì đâu
Chỉ hai tay trắng về chầu Diêm vương
Khi anh được tiền rương bạc vựa
Thì phòng khi tắm lửa, xé phay
Khi nào sặc sỡ men say
Thì anh nên nhớ những ngày rên la
Khi anh được vợ ba thiếp bảy
Thì nên ngừa lúc phải quạnh hiu
Khi nào con vợ mến yêu
Thì anh phòng lúc gặp điều bội ân
Khi anh được phì thân mạnh bạo
Thì anh nên ngừa chảo nước sôi
Khi nào anh được cao ngôi
Thì anh nên nhớ những hồi xương tan
Khi anh được cao sang vinh hiển
Thì phòng ngừa nạn biến nguy to
Khi nào lúa được đầy kho
Thì anh phòng lúc lửa lò đốt thiêu
Khi anh được tưng tiu quý trọng
Thì phòng khi thất vọng khổ nguy
Khi nào anh được kiêng vì
Thì anh nên nhớ những khi tan hình…
Tôi sở dĩ cất mình thoát tục
Không ra tay tiếp xúc với đời
Vì đời vốn thiệt trò chơi
Hết khi răng trắng đến thời mang râu…
Tôi chẳng thích ngựa trâu đất ruộng
Ngán sắc tài, chẳng muốn lợi danh
Là vì biết cảnh bại thành
Đeo theo vật chất tử sanh quay cuồng
Đời giả tạm như tuồng chớp bóng
Mọi sự đều ảo mộng vô thương
Sao bằng chánh đạo dựa nương
Rảo chân bước thẳng con đường siêu nhân
Tuy phải chịu đầu trần sương nắng
Mà tinh thần trong trắng thanh cao
Tâm không mảy bợn trần lao
Thạnh suy vinh nhục nghèo giàu khỏi lo
Anh được hưởng lúa kho phía trước
Thì cũng dành chảo nước phía sau
Rồi đây có lẽ lâu mau
Nước sôi chẳng vị, thớt dao chẳng từ
Vui chi cảnh một cười mười khác
Vui để rồi tang tóc đau thương
Vui mà chịu luật vô thường
Có ngày rồi phải sụp mương té hầm…
Kìa những kẻ sơn lâm ẩn trú
Một chữ nhàn vui thú thanh tao
Khi thì rảo bước động dào
Khi thì thanh tịnh nhập vào cảnh Tiên
Một kiếp sống vô quyền vô trị
Tuy nghèo mà tâm trí nhàn du
Đêm ngày tánh mạng song tu
Tránh xa kiếp sống võng dù đua bơi”
Nghe vừa dứt những lời đanh thép
Gà thấy mình nhỏ hẹp tối tăm
Vừa thảm đạm vừa hổ thầm
Dường như thấy rõ lỗi lầm nạn tai
Gà cất tiếng thưa: “Này anh Hạc
Tôi bấy lâu lầm lạc tạo gây
Mùi đời tôi đã mê say
Phong lưu trụy lạc sắc tài lợi danh
Nay tôi muốn theo anh về núi
Nhưng ngặt vì tội lỗi lỡ vương
Vợ con, nhà cửa, ruộng vườn
Làm sao dứt bỏ tìm đường thoát thân
Phương pháp nào giải lần oan nghiệp
Nhờ ơn anh trực tiếp chỉ giùm
Làm sao mọc cánh đại hùng
Bay ra khỏi chốn gông cùm trói trăn?”
Gà tự nguyện ăn năn sám hối
Hạc sẵn lòng chỉ lối huyền vi
Chỉ rành chữ hiệp và ly!
Chỉ rành tất cả cái chi vô thường
Rồi chỉ chỗ tình thương rộng hẹp
Thương thế nào tốt đẹp cao xa
Tình thương ai gọi cũng là
Rộng suy một chút thì ra đại đồng
Lời Phật dạy mênh mông biển khổ
Ai là người tỏ ngộ quay về
Tức thì bờ giác cận kề
Tự nhiên nghiệp chướng lầm mê chẳng còn
“Nay anh muốn vào non dưỡng tánh
Muốn nhẹ mình cất cánh bay cao
Tôi nguyền dắt dẫn cho nhau
Dìu anh ra khỏi bốn rào thế gian…”
Vừng đông rạng ánh vàng chói rực
Lời pháp lành đánh thức chơn tâm
Bấy lâu Gà quá mê lầm
Nay đà thức tỉnh thân tâm nhẹ nhàng
Hươi gươm huệ, trái oan đoạn tuyệt
Dốc một lòng, Gà quyết vào non
Đoạn lìa sự nghiệp vợ con
Cất mình theo Hạc núi non ẩn mình
Từ độ ấy vắng hình biệt dạng
Hạc với Gà đôi bạn đồng tâm
Cùng nhau nương náu sơn lâm
Chuyên lo dưỡng tánh tu tâm tháng ngày
Gà cùng Hạc vui say mùi đạo
Chẳng bao lâu hoàn đáo bổn nguyên
Thân thông tự tại diệu huyền
Toàn năng toàn giác Phật Tiên tác thành.
Dĩ An, 10-9 Canh Tý 1960
Một vị sư
PHỤ HỌA
Ai được xem qua chuyện Hạc Gà?
Là gương soi chiếu của đời ta!
Chim tham ăn phải sa vòng bẫy
Cá thích mồi ngon bị khứa ba
Hạc bởi không lương nên tự tại
Gà tuy lúa sẵn, chủ đâu tha
Ham mê chung đỉnh nên trầm lụy!
Cửa Phật chờ mình sớm bước qua.