Kinh Tự mình soi sáng thân tâm (kinh Tư lượng)

Tôn giả Mục Kiền Liên

Một thời an trú tại

Núi Sum-su-ma-ra

Rừng Bhe-sa-ka-la.

Khi ấy tại Lộc Uyển

Có các vị tỳ kheo

Đến Tôn giả thỉnh nguyện

Nghe pháp để hành trì.

Tôn giả Mục Kiền Liên

Nêu mười sáu ác pháp

Cần phải được đoạn trừ

Và thường xuyên quán xét.

Ai có ác pháp này

Không đáng được nói đến

Không đáng được giáo huấn

Không đáng đặt lòng tin.

Thứ nhất có ác dục

Là tâm không tự chủ

Khi tiếp xúc cảnh trần

Lòng đắm say dục vọng,

Thứ hai tự khen mình

Tự thấy mình hay giỏi

Ỷ lại vào tài năng

Đi chê bai người khác,

Thứ ba tâm phẫn nộ

Lửa sân hận cháy bùng,

Tăng trưởng thêm hiềm hận

Là ác pháp thứ tư,

Thứ năm sa cố chấp

Tánh ngang bướng vọng tình

Không nghe lời khuyên nhắc

Ngoan cố mãi phát sinh,

Thứ sáu thốt những lời

Chứa đầy câu giận dữ,

Thứ bảy luôn chống đối

Với đại chúng, chư Tăng,

Kèm theo trong khẩu nghiệp

Chỉ trích là thứ tám,

Cùng ác pháp thứ chín

Là chất vấn mọi người,

Do tật xấu như vậy

Việc thật nói lãng đi

Nói những lời tránh né

Là ác pháp thứ mười,

Không giải thích những điều

Làm sai và làm trái

Cứ cho mình là đúng

Là ác pháp mười một,

Ác pháp thứ mười hai

Hư ngụy là tâm xấu,

Với tâm tư uế trược

Làm não hại mọi người,

Ác pháp thứ mười ba

Tật đố lòng ganh tỵ

Hơn thua trong cuộc sống

Xan tham của cúng dường,

Lừa đảo để tìm vui

Lường gạt để hưởng lợi

Phật tử hay Tăng sư

Là ác pháp mười bốn,

Ngoan mê gồm mê muội

Kèm theo sự ngoan cố

Ngã mạn thêm quá mạn

Là ác pháp mười lăm,

Chấp trước việc thế tục

Cố chấp vào tư kiến

Tánh khó hành khó xả

Là ác pháp sau cùng.

Tôn giả Mục Kiền Liên

Dạy người tu cần phải

Tu mười sáu pháp lành

Để tiến vào đạo quả:

Không sa vào ác dục

Không khen mình chê người

Không phẫn nộ, hiềm hận

Không cố chấp, ác lời,

Không chống đối, chỉ trích

Không chất vấn, biện minh

Biết giải thích lỗi lầm

Không hư ngụy, não hại,

Không tật đố, xan tham

Không lừa đảo, lường gạt

Không ngoan mê, ngã mạn

Không chấp trước, khó hành.

Tôn giả Mục Kiền Liên

Dùng hình ảnh chiếc gương

Và dùng một bát nước

Dạy người tu soi mình,

Tự thấy sự bẩn nhơ

Hay trong sạch trên mặt

Hiện lên qua chiếc gương

Hiện rõ trong bát nước,

Từ đó hãy đoạn trừ

Mười sáu bất thiện pháp

Sống bằng tâm hoan hỷ

Ngày đêm thiện pháp tu.

Tôn giả Mục Kiền Liên

Khéo thuyết giảng như vậy

Chư tỳ kheo hỷ hoan

Tín thọ lời Ngài dạy.

Cảm nhận từ bài pháp thoại của ĐĐ. Giác Hoàng

Hạ trường PV. Minh Đăng Quang

Ngày 27 tháng 05 năm Bính Thân