Sáng 26/12/2025 (7/11/Ất Tỵ), tại Tịnh xá Ngọc Phúc (tỉnh Gia Lai), HT. Giác Minh – Giáo phẩm Hệ phái, Tri sự phó kiêm Trưởng ban Nghi lễ, Phó ban Tăng sự GĐ.III PGKS, đã đã có buổi chia sẻ một thẳng thắn về kinh nghiệm hành trì, đồng thời đưa ra một lời cảnh tỉnh nghiêm khắc nhưng chan chứa tâm tình của người đi trước đối với hàng hậu học đang bước đi trên đạo lộ giải thoát, nhân ngày thứ 5 của khóa tu Truyền thống Khất sĩ lần thứ 39.

Mở đầu thời pháp, Hòa thượng đã đề cao nền tảng Giới luật, yếu tố cốt lõi không thể lay chuyển của đạo Phật, với khẳng định: "Giới luật không chỉ là trụ cột của Tăng đoàn mà còn là nền tảng của mọi xã hội, mọi quốc gia và mọi tôn giáo. Giới không phải là sự ràng buộc hay trói buộc như cái nhìn của thế gian, mà chính là con đường mở ra tự do nội tâm, giúp hành giả vượt thoát sinh tử luân hồi. Khi Giới được giữ gìn nghiêm mật, thân tâm trở nên thanh thản, oai nghi tự nhiên trang nghiêm và đó chính là hình ảnh sống động nhất của Phật pháp giữa cuộc đời".

Từ tinh thần ấy, Hòa thượng thẳng thắn phê phán những biểu hiện thiếu chánh niệm trong oai nghi của một bộ phận người tu, như chạy nhảy ngoài đường, ánh mắt láo liên, cử chỉ hấp tấp, làm mất đi khí tượng điềm đạm của Sa-môn. Theo Hòa thượng, người tu phải luôn ý thức rằng từng bước chân, từng dáng đi, từng hành vi nhỏ đều là pháp hành, đều có khả năng giáo hóa hoặc làm tổn giảm niềm tin của quần chúng. Để làm rõ điều này, Hòa thượng kể lại câu chuyện ngụ ngôn về đứa trẻ ăn cắp trứng khi còn nhỏ nhưng không được dạy dỗ nghiêm khắc, để rồi lớn lên phạm những tội lỗi nghiêm trọng hơn. Qua đó, Hòa thượng cảnh tỉnh rằng người xuất gia nếu xem nhẹ những giới nhỏ ban đầu thì rất dễ trượt dài vào những sai lầm lớn, gây tổn hại cho bản thân và cho cả Tăng đoàn.

Bên cạnh đó, Hòa thượng cũng phê phán chủ nghĩa hình thức và sự biến chất đang len lỏi trong đời sống tu hành hiện nay. Hòa thượng không ngần ngại nhắc đến thực trạng một số tu sĩ trẻ sử dụng tiền cúng dường để mua sắm xe cộ mới, tiện nghi sang trọng mà không gắn liền với Phật sự thiết thực. Dẫn lại lời dạy của Trưởng lão HT. Giác Toàn, khuyên chỉ nên dùng xe cũ cho việc đạo để tránh gây phản cảm đối với những Phật tử còn nhiều khó khăn trong đời sống, HT. Giác Minh chỉ rõ, xây chùa to, Phật lớn không phải là điều sai trái nếu mục đích là giáo hóa chúng sanh, nhưng nếu chỉ dừng lại ở hình thức mà bỏ quên việc đào tạo đạo đức, tu tập nội tâm, thì đó là sự lãng phí lớn đối với lý tưởng giải thoát của đạo Phật.

Đặc biệt, Hòa thượng cảnh báo về căn bệnh hư danh trong giới tu học, khi việc theo đuổi bằng cấp, học vị cao chỉ để tô điểm danh xưng mà thiếu đi sự hành trì thực chất. Hòa thượng nhấn mạnh: "Văn tự nếu không đi đôi với tu chứng thì chỉ là 'chữ chết', thậm chí trở thành chướng ngại trên đạo lộ. Người tu học cần lấy Giới - Định - Tuệ làm thước đo giá trị, chứ không phải lấy danh vị hay bằng cấp thế gian làm cứu cánh".

Trước những hiện tượng tôn giáo mới nảy sinh và gây nhiều tranh luận trên mạng xã hội, Hòa thượng thể hiện thái độ tỉnh táo và chừng mực. Đề cập đến các quan điểm khác nhau về ăn chay, ăn mặn, hay lối tu vừa tu vừa lập gia đình, HT. Giác Minh khuyến cáo hành giả không nên sa vào tranh cãi vô bổ. "Điều quan trọng là phải dùng trí tuệ để phân biệt chánh tà, chơn giả, giữ vững truyền thống Khất sĩ 'nối truyền Thích-ca Chánh pháp', không để tâm mình dao động trước những trào lưu nhất thời", Hòa thượng khẳng định.

Với trách nhiệm của một trong những người lãnh đạo GĐ.III PGKS, Hòa thượng nhấn mạnh đến kỷ cương và tính nghiêm túc trong sinh hoạt Tăng đoàn. Hòa thượng khẳng định, những vị không tham gia khóa tu mà không có lý do chính đáng sẽ không được xem xét trong việc tấn phong giáo phẩm. Theo Hòa thượng, đức độ phải đi trước danh xưng, bởi “người không có tài mà chức vụ giới lớn thì rất nguy hiểm”. Đối với những trường hợp không thể giáo hóa, Hòa thượng cho rằng cần có biện pháp kiên quyết để bảo vệ sự thanh tịnh của đạo tràng và sự trong sáng của chánh pháp.

Không chỉ dừng lại ở cảnh tỉnh, Hòa thượng còn đưa ra những chỉ dẫn rất cụ thể trong thực hành và hoằng pháp. HT. Giác Minh nhấn mạnh kỹ năng nói pháp, hay dẫn chương trình, không nằm ở sự phô diễn, mà ở hơi thở vững vàng, lời nói rõ ràng, mạch lạc và sự chân thành phát xuất từ nội tâm. Quan trọng hơn cả, người tu phải sống trọn vẹn trong chánh niệm, biết rõ từng động tác nhỏ trong sinh hoạt hằng ngày, từ ăn uống đến đi đứng, không để thân ngồi trong đạo tràng mà tâm lại rong ruổi với tài sản, danh lợi bên ngoài.

Cuối thời pháp, Hòa thượng đã để lại trong lòng đại chúng một ấn tượng sâu sắc về lời kêu gọi quay trở về với “lõi cây” của sự tu tập, đó là Giới - Định - Tuệ, thay vì mải mê chạy theo “vỏ cây” hay “lá cây” là những hình thức vật chất hào nhoáng. Hình ảnh viên ngọc được mài giũa, như một lời nhắc nhở của Hòa thượng dành cho mỗi hành giả: "Nếu chỉ chăm chút chiếc hộp bên ngoài mà quên mài viên ngọc bên trong, thì đời tu dẫu khoác lên vẻ trang nghiêm vẫn chỉ là một lớp vỏ rỗng".