TỊNH XÁ NGỌC DUYÊN
Thị trấn Đập Đá, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định

Đầu năm 1960, Đức Thầy Giác An du phương hành đạo về Bình Định. Ngài đã lưu trú và dạy đạo cho thiện nam tín nữ tại thôn Bằng Châu – xã Đập Đá – huyện An Nhơn. Lúc bấy giờ có một số người thấy đời sống phạm hạnh của Đức Thầy và Tăng chúng giống Phật và Tăng xưa, nên sanh tâm kính trọng quý mến và xin quy y như bà Năm Quề (Ngọc Trí), gia đình cụ Đinh Trấp (Thiện Vinh) và ông Đinh Ngọc Thanh (Hòa thượng Giác Lượng ngày nay), v.v…

Sau đó ông Thiện Vinh phát tâm hiến cúng lô đất để xây dựng tịnh xá tại thôn Bằng Châu, được Đức Thầy chứng minh và đặt bảng hiệu là Tịnh xá Ngọc Duyên.

Đến năm 1966, vì thấy diện tích của ngôi tịnh xá quá nhỏ hẹp lại nằm ở vị trí thấp trũng, rất khó hoằng dương Chánh pháp, nên Đại đức Giác Lượng đã vận động Phật tử mua thêm lô đất của mấy chị em bà Bảy Tuyết và cụ bà Năm ở khu Bắc Phương Danh, gần thành Đồ Bàn cũ. Như thế, Tịnh xá Ngọc Duyên được di dời lên khu đất mới này và đã được Đức Thầy chứng minh, chỉ dạy cho Đại đức Giác Lượng và Sư Giác Mến đứng ra chỉ đạo thi công.

Đến năm 1970, Đại đức Giác Lượng và Đại đức Giác Hiền nhận thấy tịnh xá được xây dựng bằng vật liệu thô sơ trước kia đã xuống cấp, hai Đại đức đã đứng ra tu bổ và sửa chữa lại ngôi chánh điện cho kiên cố hơn bằng vật liệu mái tole và trụ vách bằng bê-tông.

Đến năm 1998, để đáp ứng nhu cầu tu học của quần chúng Phật tử, Tịnh xá Ngọc Duyên lại một lần nữa trùng tu. Lần này Thượng tọa Giác Tần, đương kim trụ trì, cho xây dựng tịnh xá với quy mô lớn hơn, một tầng trệt một tầng lầu cùng các công trình phụ. Trải qua gần 4 năm xây dựng, việc trùng tu mới được hoàn thành.

Vào năm 2002, để đánh dấu cột mốc ấy, Thượng tọa Giác Tần đã xin Giáo đoàn cho phép làm Lễ Khánh thành tịnh xá. Đồng thời nhân sự kiện khánh thành, Giáo đoàn tổ chức lễ Tự Tứ Tăng - Vu Lan Bồn, nhằm giúp những người con Phật nơi đây có cơ duyên tiếp cận với Tăng đoàn và hiểu rõ hơn về tinh thần hiếu đạo của nhà Phật.  

Cho đến năm 2012, vì thấy cổng tam quan và tường thành đã xuống cấp, cũng như muốn có nơi để chiêm ngưỡng đảnh lễ Bồ-tát Quán Thế Âm, nên Phật tử đã đóng góp xây dựng điện Quan Âm lộ thiên và tường thành, cổng tam quan. Trải qua 6 tháng xây dựng, Lễ Lạc thành được khiêm tốn tổ chức nhân ngày húy kỵ Trưởng lão Giác Dưỡng, vị trụ trì tiền nhiệm, vào ngày mùng 7 tháng 2 năm Quý Tỵ (2013).

Hiện nay, Tịnh xá Ngọc Duyên đã trở thành một trong những cơ sở sinh hoạt lớn của Giáo đoàn III nói riêng và Phật giáo Bình Định nói chung. Thành quả này chính là kết quả của việc tu tập và hành đạo mà Tăng chúng nơi đây đã thực hiện trong những năm qua.

Trích "100 ngôi tịnh xá tiêu biểu"

♦ Tịnh xá Ngọc Duyên làm lễ Kỷ niệm ngày Khánh đản Tổ sư Minh Đăng Quang