Nếu ai đó đã một lần diện kiến cố Hòa thượng Giác Dũng - Đệ tứ Trưởng Giáo đoàn III, thì sẽ thấy được sự giản dị, chân chất của vị Hòa thượng sống và hoằng pháp ở mảnh đất Tây Nguyên. Dù ở vai trò nào hoặc đối với Giáo hội, như Trưởng ban Trị sự Phật giáo Đắk Lắk, Chứng minh Ban Trị sự Phật giáo Đắk Lắk, Ủy viên HĐTS GHPGVN, Ủy viên Thường trực Hội đồng Chứng minh Trung ương GHPGVN; hoặc đối với Hệ phái Phật giáo Khất Sĩ, như Trưởng Giáo đoàn III, Phó Trưởng ban Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái, nhưng cuộc sống của Ngài luôn luôn thể hiện sự nhẹ nhàng, thảnh thơi. Không chỉ lúc còn sinh thời, mà trước lúc mãn duyên trần thế, ngài cũng di huấn cho môn đồ đệ tử cách tổ chức lễ tang và tuần thất cho thật đơn giản sau khi viên tịch.

Lễ tang trong Thiền

Khi cố Hòa thượng còn sinh tiền, Ngài thường dạy: “Tu thì phải đi trong thiền, đứng trong thiền, ngồi trong thiền, làm trong thiền, nói trong thiền… chứ không phải đợi ngồi mới thiền”.

Lời dạy đó đã thể hiện trong sinh hoạt hàng ngày của Ngài, cuộc sống thật đơn sơ giản dị, pháp ngữ mộc mạc, nhưng ý nghĩa thâm sâu. Có lẽ vì thế, mà kẻ sơ cơ, người đa trí đều có thể lãnh hội được ý pháp qua lời nói mộc mạc, qua đời sống giản dị của Ngài. Khi trì bình khất thực, lúc an tọa thiền định,… thậm chí khi cố Hòa thượng cầm chổi quét sân đều thể hiện pháp tướng trang nghiêm, toát lên hương vị an lạc, giải thoát, tự tại trong đời sống thường ngày.

Trước ngày Rằm tháng Giêng, cố Hòa thượng biết duyên tứ đại bất hòa, nên đã dạy chư vị đệ tử sau khi viên tịch, tang lễ không tổ chức long trọng, không để tang, không cúng tuần thất rình rang, ... mà “Tăng chúng tưởng nhớ Sư thì tập trung ngồi thiền”.

Theo lời di huấn, ngày cố Hòa thượng nhẹ phủi trần duyên, rảo bước về chốn chơn như bất sinh bất diệt, lễ tang được Ban Tổ chức thực hiện đúng theo ý chỉ giáo huấn của ngài. Tang lễ được tổ chức thật đơn giản nhưng vô cùng trang nghiêm, diễn ra trong không gian thanh tịnh của thiền môn.

Trầm lắng. Tĩnh lặng, dù hàng trăm phái đoàn các tổ chức đoàn thể: chính quyền, tôn giáo bạn, chư Tôn đức giáo phẩm và hàng ngàn Tăng Ni, Phật tử về viếng và đảnh lễ Giác linh Hòa thượng, nhưng tất cả đều diễn ra một cách tự nhiên trong không khí trang nghiêm, thanh tịnh. Thay vì các nghi thức tụng kinh cầu nguyện thì Tăng Ni và Phật tử luân phiên ngồi thiền an trú trong chánh niệm để tưởng nhớ ân đức của cố Hòa thượng.

Trì bình khất thực, an tọa thiền định là việc được diễn ra trong những ngày tang lễ của cố Hòa thượng. Như thế, lễ tang đã diễn ra như một khóa tu thiền.

Tuần chung thất

Suốt bốn chín ngày sau khi cố Hòa thượng viên tịch, môn đồ đệ tử y lời di huấn của Thầy “Không tụng kinh cầu siêu, không làm tuần thất”, nên trong suốt bảy tuần không tổ chức tuần thất rình rang. Đến ngày 16 tháng 4 năm Quý Tỵ là ngày chư Tôn đức Tăng Ni tác pháp An cư tại chùa Sắc tứ Khải Đoan, chư Tôn đức Tăng Ni thuộc Hệ phái Khất Sĩ tác pháp An cư tại Tịnh xá Ngọc Quang. Nhân dịp này, môn đồ pháp quyến đã cung thỉnh chư Tôn đức Tăng Ni quang lâm Tịnh xá Ngọc Quang chứng minh pháp lễ báo hiếu tri ân, nhân ngày thứ 50 cố Hòa thượng viên tịch.

Quang lâm chứng minh lễ có: HT. Giác Thanh, Chứng minh BTS GHPGVN tỉnh Đắk Lắk; TT.Thích Châu Quang, UV HĐTS, Trưởng BTS GHPGVN tỉnh Đắk Lắk; HT. Giác Chí, Phó Trưởng ban Thường trực BTS GHPGVN tỉnh Đắk Lắk và chư tôn đức Tăng Ni trong toàn tỉnh. Trong buổi lễ, TT.Thích Châu Quang đã ôn lại công hạnh và những đóng góp to lớn của cố Hòa thượng cho công cuộc hoằng dương Phật pháp tại tỉnh nhà.

Tuy không phải tổ chức tuần chung thất, nhưng buổi lễ nhớ tưởng ân sư đã diễn ra trong không khí trang nghiêm và thành kính của hàng trăm Tăng Ni, Phật tử. Những nén hương, lẵng hoa được dâng lên cúng dường Giác linh Hòa thượng, nhằm tưởng nhớ một bậc Thầy đã suốt đời phụng sự Đạo pháp, để hàng hậu học tiếp nối công hạnh của bậc ân sư.

Tuần bách nhật

Dù rằng lời di huấn của cố Hòa thượng là không tổ chức tuần thất, nhưng vì lòng tri ân đến với ân sư, nên sáng mùng 6 tháng 6 năm Quý Tỵ, Tăng chúng và Phật tử Tịnh xá Ngọc Quang cũng đã thiết lễ tưởng niệm, nhớ tưởng cố Hòa thượng, nhằm sách tấn nhau trên con đường tu tập và sự nghiệp hoằng pháp của tông môn.

Buổi lễ được sự chứng minh và tham dự của HT. Giác Phương, TT. Giác Tiến, chư Tôn đức Tăng, nam nữ Phật tử Tịnh xá Ngọc Quang. ĐĐ. Giác Phổ đã thay mặt đại chúng cung lược tóm tắt tiểu sử của cố Hòa thượng và những lời di huấn của Ngài tại buổi lễ.

Đặc biệt, trong buổi lễ, để thể hiện sự tiếp tục và kế thừa sự nghiệp hoằng pháp, TT. Giác Tiến, Phó Trưởng ban Trị sự Giáo đoàn III kiêm Trưởng ban Kiểm soát đã thay mặt chư Tôn đức lãnh đạo Giáo đoàn công bố quyết định của Ban Trị sự Giáo đoàn III, về việc quyết định cung cử HT. Giác Phương đảm nhiệm cương vị trụ trì Tịnh xá Ngọc Quang để dìu dắt Tăng chúng và nam nữ Phật tử tu học.

Như vậy, cuộc đời tu hành, hoằng pháp của cố Hòa thượng luôn luôn thể hiện sự đơn giản dù trong cuộc sống tu hành hay trong vai trò lãnh đão, hướng dẫn Tăng Ni và Phật tử tu tập, sinh hoạt trong lòng Giáo hội. Hạnh đơn giản trong đời sống tu hành sẽ nhẹ nhàng, thanh thản tự thân, trong hoằng pháp sẽ khiến mọi người dễ gần gũi học đạo. Sự giản dị đó cũng được diễn ra sau khi cố Hòa thượng viên tịch. Thật đúng nghĩa một cuộc đời đơn giản, một cuộc sống thảnh thơi,…

Trích: "Kỷ yếu cố HT. Giác Dũng"