Nối tiếp thời pháp thoại trong ngày thứ 5 của khóa tu Truyền thống Khất sĩ lần thứ 38, chiều 27/10/2025 (7/9/Ất Tỵ), TT. Giác Trực – Tri sự trưởng GĐ.II PGKS, trụ trì Tịnh xá Ngọc Nhơn, Phó ban kiêm Hóa chủ khóa tu, đã có buổi chia sẻ về kinh nghiệm tu tập của bản thân, giúp chư hành giả có cơ hội “bình tâm tỉnh trí”, nhận định sâu sắc và mở lòng học hỏi để soi chiếu lại chính mình trên bước đường tầm cầu đạo giải thoát.

Ngay từ những lời đầu, TT. Giác Trực đã cung kính bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến chư Tôn Hòa thượng chứng minh, những bậc Thầy đã dành trọn tâm huyết truyền trao lời dạy của Tổ sư, ứng dụng trong tinh thần Phật pháp từ Nguyên thủy đến Bắc truyền. Trong niềm xúc động sâu xa, Thượng tọa cũng nhắc đến tâm nguyện của Hòa thượng Thiền chủ, mong tất cả Tăng chúng đều thành tựu chánh tri kiến, chứng nhập Dự lưu đạo hay Dự lưu quả. “Khi đã vào dòng Dự lưu thì sẽ không còn lui sụt nữa”, Thượng tọa nhấn mạnh.

Theo TT. Giác Trực, chủ đề cốt lõi của mọi pháp học, pháp hành dù “xưa như trái đất”, vẫn không ngoài Giới - Định - Tuệ. Theo giáo lý của Đức Tổ sư Minh Đăng Quang, người Khất sĩ chỉ có ba pháp tu căn bản là Giới - Định - Tuệ, dùng để dứt trừ tam độc: tham - sân - si. Điều này cũng đã được chư Tôn Hòa thượng giảng giải suốt 5 ngày qua. TT.Giác Trực chỉ rõ: “Dù mỗi vị chọn một đề tài riêng, nhưng đều quy tụ về ba pháp trọng yếu này:

• Hòa thượng Trưởng ban giảng về Thiền định (thuộc Định).
• Hòa thượng Thiền chủ nhấn mạnh Chánh tri kiến và Dự lưu (thuộc Tuệ và Định).
• Hòa thượng Minh Thành khuyến tấn niềm tin bất động nơi Phật pháp (thuộc Giới - Định - Tuệ).
• Hòa thượng Giám luật nói về 11 pháp không tấn hóa và pháp phòng hộ các căn (thuộc Giới - Định - Tuệ).
• Hòa thượng Phó Giám luật trình bày bảy pháp cần có của một Sa-môn để đối trị năm triền cái (tham dục, sân hận, hôn trầm thủy miên, trạo cử phóng tâm, hoài nghi) – liên quan đến Quán pháp trên pháp”.

Đi sâu vào thực hành đối trị tham dục và năm triền cái, TT. Giác Trực chỉ rõ, tham dục khởi do “tịnh tướng” và một trong những pháp đối trị là biết tránh xa những điều dễ khiến tâm nhiễm ô. Theo đó, phương pháp thiền định chính là nền tảng đoạn trừ triền cái, nhờ vào 5 thiền chi: tầm, tứ, hỷ, lạc, nhất tâm. Trong đó, “tầm” là hướng tâm đến đối tượng, “tứ” là duy trì sự gắn bó với đối tượng; nhờ hai yếu tố này, hành giả có thể phá tan hôn trầm và nghi ngờ.

Ba yếu tố Giới - Định - Tuệ  cũng được Thượng tọa giải thích một cách sinh động:

• Giới: Tức là thận trọng, cẩn thận không để xảy ra lỗi lầm, thể hiện ở sự phòng hộ, lắng nghe, giữ thân tâm an tịnh.
• Định: Tức là chú tâm, khả năng lắng lòng, chú tâm nhất hướng vào đối tượng.
• Tuệ: Tức là quán sát, suy xét, dẫn đến như lý tác ý, biết phân biệt đúng sai, thấy rõ lý chân thật.

Từ đó, Thượng tọa khẳng định: “Khi hành giả thực tập ba yếu tố này, tâm sẽ an trú, chánh niệm vững vàng, trí tuệ phát sinh”.

Bên cạnh đó, TT. Giác Trực cũng chỉ rõ, tinh tấn và nghe pháp cũng là hai yếu tố nuôi lớn đạo tâm, “tinh” là ròng, thuần khiết, không pha tạp; “tấn” là tiến tới không lui sụt. Người tu tinh tấn là người không thụt lùi, luôn tiến bước trên con đường giác ngộ. Đồng thời, Thượng tọa nhắc lại năm lợi ích của việc nghe pháp do Hòa thượng Thiền chủ đã dạy: Nghe được điều chưa từng nghe, làm trong sạch điều đã nghe, đoạn trừ nghi hoặc, tri kiến trở nên chánh trực, tâm được tịnh tín.

Ngoài ra, một trong những điểm trọng yếu để thực hành tu tập nhằm chuyển đổi tâm thức, đó chính là Tứ Niệm Xứ (thân, thọ, tâm, pháp). Thượng tọa khuyến tấn hành giả thường xuyên quán thân trên thân, đặc biệt là quán Tứ đại (đất, nước, lửa, gió), mỗi yếu tố đều có tính chất riêng và việc quán chiếu sự sanh - trụ - dị - diệt của chúng, giúp hành giả thấy rõ vô thường, khổ, vô ngã, từ đó tinh tấn dứt trừ điều ác đã và chưa phát sanh, cũng như tinh tấn phát triển điều lành đã và chưa phát sanh. “Tu hành là quá trình quay lại nhìn sâu chính mình để chuyển hóa phiền não thành trí tuệ”, Thượng tọa nhấn mạnh.

Cuối lời, TT. Giác Trực nhắn nhủ đại chúng: “Hãy biết yêu bản thân đúng nghĩa qua việc tự mình lắng nghe, học hỏi, hiểu biết, thực hành pháp và đi đến thành tựu. Chỉ có tự thân hành trì mới đem lại thành tựu thực sự trên con đường tu học”.

 

Một số hình ảnh được ghi nhận: