Di tích Phật giáo Phanigiri. From Sanjay Jambhulkar; wikimapia.org

Tuần đầu tiên của tháng 1 năm 2015 đánh dấu một phát hiện khảo cổ quan trọng ở Ấn Độ. Một số hiện vật Phật giáo cổ xưa đã được tìm thấy tại Phanigiri, thuộc quận Nalgonda, bang Telagana, Nam Ấn.

Quận Telangana trên bản đồ Ấn Độ. From Wikipedia

Ngày 06 tháng 01, ở phía góc Đông bắc của Đại Tháp (Mahastupa), các nhà khảo cổ phát hiện một di tích được xây bằng gạch nung đỏ, bên trong có một bình xá lợi và một bình bạc, trong bình có 11 hạt nhỏ và ba cánh hoa sen mỏng bằng bạc, những hiện vật này được cho là di vật của vị đại Tăng hay biểu tượng thiêng liêng của đạo Phật vùng này. Một đồng xu potin (một hợp kim của đồng và chì) cũng được tìm thấy ở đây. Mặt trước đồng xu khắc hình bán thân của vị vua thời bấy giờ và một con tàu giống như trong huyền thoại vào thế kỷ thứ 3 sau CN được khắc ở mặt sau. Việc tìm thấy những di vật có niên đại vào thế kỷ thứ 3 sau CN rất hiếm và thật có ý nghĩa. Phó Giám đốc của Khoa Khảo cổ học và Bảo tàng viện, ông J. Vijay Kumar đã giải thích: “Thông thường chúng ta chỉ tìm thấy xá lợi của Đức Phật hay của những vị Thánh Tăng. Thực tế cho thấy ở đây còn để lại vàng, bạc và những hạt xá lợi này, điều này nói lên sự hết mực tôn kính đối với chư Tăng và những vật dụng cá nhân” (The New Indian Express).

Đồng tiền potin. From Neeraj Murali

 Tờ The New Indian Express cũng trích dẫn lời Chánh Thư ký Telangana của Công ty Du lịch B.P. Acharya rằng: “Những phát hiện về Phật giáo ở đây thuộc giai đoạn thế kỷ thứ 3 sau CN. Lần đầu tiên, chúng ta thấy bình đựng xá lợi chư Thánh Tăng lại có chứa những tài bảo trong đó và điều này cho biết vùng Phanigiri quả là một di sản Phật giáo quan trọng vậy”.  

Các cuộc khai quật đầu tiên ở vùng Phanigiri này bắt đầu vào năm 1941 dưới sự điều động của Khoa Khảo cổ thuộc Chính phủ Nizam, và lần khai quật kế tiếp là vào năm 2002. Những cuộc khai quật tiên phong đã tìm thấy một số bảng khắc kinh, đồng tiền, trụ đá có điêu khắc và nhiều hiện vật khác. Tuy nhiên, nhờ vào những phát hiện mới nhất hiện nay, như Tờ New Indian Express cho biết, “Di tích này có thể được đánh giá một cách tự tin rằng Đại Tháp có thể là Tháp Paribhogika (có lưu lại những vật dụng cá nhân của chư Tăng Phật giáo)”.

Ông J. Vijay Kumar giải thích rằng việc phát hiện bình xá lợi rất là quan trọng kể từ khi các nhà khảo cổ khám phá ra được hai bình xá lợi tương tự như vậy ở hai nơi khác thuộc bang Andhra Pradesh khi bang này “chưa phân làm hai” (đến ngày 02 tháng 06 năm 2014, bang được cắt ra có tên gọi là bang Telangana). Hai di tích này là Nagarjuna Sagar và Bojjannkonda. Tờ The Time of India trích lại lời của ông B. Srinivas - Giám đốc Khoa Khảo cổ học và Bảo tàng viện rằng: “Sự thật di tích Phanigiri là ngôi tháp đầu tiên được tìm thấy ở Telegana, và còn lưu lại những vật dụng cá nhân của chư Tăng Phật giáo, đây quả là điều đặc biệt”.

Giám đốc Srinivas cũng nói thêm rằng công việc trước mắt quyết định thực hiện tại di tích này là: “Việc khảo cổ sẽ tiếp tục và đồng thời phục hồi ngay các hạng mục trong khu di tích này. Các cấu trúc sẽ được sơn phủ thêm lớp vữa vôi và trong tương lai, nơi đây sẽ là một trong những điểm du lịch quan trọng của bang”.

Di tích Phật giáo Phanigiri là một trung tâm học thuật quan trọng của Phật giáo vào giai đoạn giữa thế kỷ thứ 3 tr. CN và thế kỷ thứ 3 sau CN. Cho đến thời điểm hiện tại chỉ có 4 acres trong 16 acre đất di tích được khai quật. Quần thể này còn có một số tinh xá, chánh điện.

(Theo Buddhistdoor International, ngày 2015-01-13)