Chắc hẳn, những vị đã từng là Tăng Ni sinh Khất sĩ du học tại các nước Phật giáo Đại thừa (Mahayana) và Phật giáo Nguyên thủy (Theravada), đã bao lần nghe chung một câu hỏi: Bạn theo truyền thống Phật giáo nào?

Với tôi, là một Tăng sĩ trẻ hiện đang du học tại Thái Lan, đã và đang có nhiều trải nghiệm sâu sắc ở một đất nước Phật giáo với nhiều truyền thống, văn hóa và sinh hoạt đặc thù theo tinh thần truyền thừa của Phật giáo Nguyên thủy. Ngoài ra còn có sự du nhập và giao lưu văn hóa giữa các truyền thống hệ phái với nhau tại Trường Đại học Phật giáo Quốc tế đến từ các nước Phật giáo Đại thừa.

Chính sự hài hòa, cùng chung tu học giữa cộng đồng Tăng sĩ với nhiều hệ tư tưởng đa sắc màu và cách thức truyền tải giáo lý khác nhau, đã tạo nên sự đặc sắc, đa dạng của Phật giáo tại đây, chư Tăng huynh đệ rất hoan hỷ cùng nhau trải nghiệm theo tinh thần sẻ chia và cầu học.

Sư theo truyền thống Phật giáo nào?

Đó là câu hỏi của sư Ashim Chakrma – một vị sư người Ấn Độ và nhiều vị Tăng khác hiện đang học cùng chung chương trình Cử nhân Phật học. Với tôi chỉ có một câu trả lời: “Phật giáo Khất Sĩ”.

Rồi sư Ashim Chakrma liên tục đặt cho tôi nhiều câu hỏi khác nhau: Phật giáo Khất Sĩ là như thế nào? Pháp tu ra sao, có gì khác với các truyền thống Phật giáo Đại thừa và Nguyên thủy không? Cứ thế, cuộc trò chuyện với nhiều câu hỏi liên tục được đưa ra để tìm hiểu và muốn biết đến sự đặc sắc của một Hệ phái Phật giáo mới mà sư Ashim Chakrma tỏ ra rất phấn khởi.

Con đường tôi đang đi,…

Khác với các nước vốn mang đặc thù một truyền thống Phật giáo riêng biệt, Phật giáo Việt Nam được tiếp nhận cả hai truyền thống Phật giáo Đại thừa và Nguyên thủy. Từ đó, Phật giáo Khất Sĩ ra đời đã dung hòa cả hai nguồn tư tưởng của hai truyền thống Phật giáo lâu đời, nhằm đáp ứng nhu cầu học Phật của đại đa số người dân tại Việt Nam lúc bấy giờ, và để mọi tầng lớp có thể hành trì tu học một cách dễ dàng như tụng kinh tiếng Việt, ăn chay, và lấy pháp trì bình khất thực để đi vào đời sống người dân, giúp họ gieo duyên, gần gũi hơn với đạo Phật.

Phật giáo Khất Sĩ cùng chung một chí nguyện tiếp nối con đường mà Đức Phật đã đi, vì thế những pháp môn tu học và hành trì không đi ngoài lời dạy của Đức Phật, lấy Tứ diệu đế làm nền tảng để tu học và hành trì theo Tứ niệm xứ làm căn bản pháp môn thiền định.

Được xem như là một truyền thống đặc thù của người Việt, giáo lý và pháp môn tu tập của Hệ phái Khất Sĩ đều dựa trên lời Phật dạy và những tinh hoa được đúc kết từ hai truyền thống Phật giáo Đại thừa và Nguyên thủy. Chỉ có sự khác biệt là đời sống sinh hoạt và phương thức hành trì để phù hợp với văn hóa, truyền thống vùng miền, và không ngoài mục đích tuỳ nhân duyên hoá độ, không có sự phân biệt giai cấp giàu - sang, kẻ ngu - người trí, …tất cả đều bình đẳng trên con đường cứu cánh và giải thoát khổ đau.

Bây giờ đã hiểu,…

Từ đó về sau, mỗi khi có ai hỏi tôi: “Sư theo truyền thống Phật giáo nào?” thì sư Ashim Chakrma liền tiếp lời và dành phần trả lời giúp tôi. Sư trả lời cho những vị sư khác một cách tâm đắc và phấn khởi về kiến thức của mình đã biết được về Phật giáo Khất Sĩ. Tôi mỉm cười nhìn Sư trả lời và thầm hoan hỷ, vì từ nay tôi có thêm một người bạn hiểu được con đường tôi đang đi. Con đường bình dị nhưng mang đến niềm hạnh phúc tuyệt vời cho một người con trong giáo pháp. Tôi không còn cảm thấy mình lẻ loi giữa các truyền thống Phật giáo khác, ngược lại càng cảm thấy tự hào vì mình là người “đặc biệt”.

Còn lại một nỗi lòng

Nỗi lòng đó được mang tên là “Hạnh phúc”, cảm ơn Người, cảm ơn Đời. Cảm ơn những cảm xúc bình dị mà thiêng liêng trong đời khi được đắp trên mình tấm Y người Khất sĩ. Nó quá đỗi thanh thoát và cao cả. Với tôi tất cả chỉ có thế là đã quá đủ cho một kiếp người. Hiện tại là đây, tôi là người con Khất sĩ và rồi tương lai tôi nguyện vẫn mãi là người con ngoan của hệ phái.

Một sáng nọ, vừa bước chân vào lớp, sư Ashim Chakrma và các sư cùng lớp đều gọi tôi bằng ngôn từ tiếng Việt: “Khất sĩ”. Một sự ngạc nhiên và cảm xúc tràn dâng! Đúng chúng ta là Khất sĩ.