Đức Thầy Giác An

Trưởng lão Giác Phải

Giáo đoàn III do Đức Thầy Giác An, một trong các vị đại đệ tử của Tổ sư, thành lập năm 1957. Sau chuyến du hóa đầu tiên ra miền Trung cùng với đoàn Du Tăng, Đức Thầy nhận thấy Phật pháp có thể phổ truyền tại vùng đất này, nên Ngài phát đại nguyện trở lại tiếp độ những người hữu duyên.

Địa bàn hoạt động của Giáo đoàn III trải dài từ Bình Thuận ra đến Quảng Ngãi và lên các tỉnh cao nguyên. Tròn 14 năm giáo hóa lập đoàn (1957 – 1971), Đức Thầy đã thành lập 20 ngôi tịnh xá. Điểm đặc biệt của Giáo đoàn III là Đức Thầy, vị duy nhất trong các đệ tử Tổ sư, thời kỳ đầu tiếp độ cả Tăng lẫn Ni xuất gia.

Tịnh xá Ngọc Cát

Tổ đình Nam Trung

Mùa thu năm Tân Hợi (1971), Giáo đoàn tổ chức Đại lễ Tự Tứ Tăng – Vu Lan Bồn tại Tịnh xá Ngọc Cát (Phan Thiết), sau những lời phó chúc và sắp đặt đại chúng, Đức Thầy xả bỏ báo thân, điềm nhiên viên tịch (16/7 Tân Hợi), hoàn tất một thời kỳ hành đạo và viên mãn đạo nghiệp. Xá-lợi của Đức Thầy được chia thành hai phần để tứ chúng xây tháp phụng thờ tại Tịnh xá Ngọc Cát và Tổ đình Nam Trung. Lúc bấy giờ chư Tăng được 60 vị, chư Ni trên 10 vị và được 29 ngôi tịnh xá.

Với di huấn của Đức Thầy trước lúc ra đi, Trưởng lão Giác Phải kế nhiệm, làm Đệ nhị Trưởng Giáo đoàn tiếp tục sứ mạng giữ gìn đạo mạch, kế vãng khai lai. Trong 25 năm Đức Trưởng lão Giác Phải làm Trưởng Giáo đoàn (1971 – 1996), chư Tôn đức Tăng Ni trong Giáo đoàn đã dựng lập 38 ngôi tịnh xá.

 

Trưởng lão Giác Phúc

Hòa thượng Giác Dũng

Sau khi Đức Trưởng lão viên tịch ngày mùng 1 tháng 5 năm Bính Tý (1996), Giáo đoàn cung cử vị kế nhiệm Trưởng Giáo đoàn là Trưởng lão Giác Phúc. Với 5 năm (1996 – 2001) Trưởng lão Giác Phúc giữ trọng trách, cũng như hai giai đoạn trước, chư Tăng Ni trong Giáo đoàn an định tinh tấn tu tập và xây dựng thêm 9 ngôi tịnh xá. Ngày 19 tháng 2 năm Tân Tỵ (2001), Trưởng lão tự tại xả bỏ báo thân, thâu thần viên tịch. Sự kiện “chích lý quy Tây” bằng sự báo tin trước của Ngài đã khích lệ rất nhiều cho sự tu học của chư Tăng Ni và Phật tử trong Hệ phái, cũng như chư Tăng Ni, Phật tử Giáo hội Phật giáo  Việt Nam tại thành phố Pleiku. 

Kế tục sự nghiệp của Đức Thầy và các bậc tiền nhân, Hòa thượng Giác Dũng được suy tôn làm Đệ tứ Trưởng Giáo đoàn. Trong vòng 12 năm (2001 – 2013), dưới sự điều hành bằng đức hạnh và từ bi của Hòa thượng, số lượng Tăng Ni trong Giáo đoàn tăng lên đáng kể. Tổng số tịnh xá đã được dựng lập và đang trong giai đoạn xin hoàn thiện thủ tục pháp lý trên 40 ngôi. Điểm nổi bật là trong thời gian giữ trọng trách Trưởng Giáo đoàn, Hòa thượng đã đặt nền tảng cho các hoạt động Phật sự ở một số tỉnh thành phía Bắc như Nghệ An, Hải Dương, Nam Định, Bắc Giang v.v…

 Sau ngày Hòa thượng Đệ tứ Trưởng Giáo đoàn viên tịch, Hòa thượng Giác Thuận được chư vị Hòa thượng, Thượng tọa, Đại đức trong Giáo đoàn suy tôn làm Tri sự trưởng Giáo đoàn đảm nhiệm trọng trách thiêng liêng.

Khóa tu "Bồi dưỡng đạo hạnh"

Khóa tu "Tâm Tĩnh Lặng"

 Dưới sự lãnh đạo sáng suốt và đức độ của chư vị Trưởng Giáo đoàn, ngày nay số lượng chư Tăng Ni trong Giáo đoàn là 500 vị, gồm 275 Tăng với 63 ngôi tịnh xá, tịnh thất, tự viện và 225 Ni với 45 tịnh xá, tịnh thất. Từ năm 2012, Hòa thượng Giác Dũng đã khai lập khóa tu “Bồi dưỡng đạo hạnh” dành cho các vị Sa-di, Sa-di-ni và tập sự được tổ chức định kỳ mỗi năm 3 khóa, mỗi khóa trung bình khoảng 100 vị. Một số tịnh xá duy trì các khóa tu thiền “Tâm tĩnh lặng” định kỳ cho cả Tăng Ni và Phật tử, trung bình mỗi năm 3 – 4 khóa. Hầu hết các đạo tràng đều tổ chức khóa tu Bát Quan Trai, Niệm Phật, tu thiền hoặc lớp giáo lý cũng như các hoạt động từ thiện xã hội, dạy học miễn phí v.v… Một số đạo tràng tổ chức Gia đình Phật tử và Câu lạc bộ nhằm hướng lớp trẻ đến với Phật pháp bằng con đường thiện nguyện và phụng sự nhân sinh.

 Chư Tăng Ni trẻ trong Giáo đoàn còn được chư Tôn đức Tăng Ni Giáo phẩm quan tâm, tạo điều kiện cho du học ở nhiều nước và đã trở về nước làm Giáo thọ, phục vụ Giáo đoàn, Hệ phái và Giáo hội. Ngoài việc tịnh tu theo truyền thống Hệ phái xưa nay, chư Tôn đức Tăng Ni còn tích cực tham gia vào tổ chức các cấp Giáo hội:

 - Cố HT. Giác Dũng – Đệ tứ Trưởng Giáo đoàn: Quyền Trưởng Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Đăk Lăk nhiệm kỳ III (1992 – 1997), Trưởng Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Đăk Lăk nhiệm kỳ IV và V (1997 – 2007), Chứng minh Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Đăk Lăk (nhiệm kỳ VI và VII: 2007 – 2017), Ủy viên, Ủy viên Ban Thường trực HĐTS GHPGVN (nhiệm kỳ IV, V, VI: 1997 – 2012), Ủy viên Thường trực HĐCM GHPGVN (nhiệm kỳ VII: 2012 – 2017).

- Chư Tôn đức Hòa thượng, Thượng tọa, Đại đức đang tham gia HĐTS, Ban Trị sự tỉnh thành, quận huyện với các chức danh là Chứng minh Ban Trị sự, Phó Ban Trị sự, Chánh Thư ký, Chứng minh Ban trị sự huyện, dịch giả trong Viện nghiên cứu, giáo thọ trong Phật học viện, Ủy viên trong Ban Giáo dục, Ban Hoằng pháp, Ban Truyền thông, Ban Nghi lễ trung ương và các chức năng khác trong tỉnh, thành như:  Hòa thượng Giác Thảo, Hòa thượng Giác Y, Thượng tọa Giác Phùng, Thượng tọa Giác Trong (Khánh Hòa); Hòa thượng Giác Tần, Thượng tọa Giác Trí (Bình Định); Hòa thượng Giác Thuận (Phú Yên); Hòa thượng Giác Phương, Thượng tọa Giác Tiến, Đại đức Giác Phổ (Đăk Lăk); Hòa thượng Giác Thành, Thượng tọa Giác Duyên (Gia Lai); Thượng tọa Giác Minh (Lâm Đồng); Đại đức Giác Hoàng (TP. HCM); Đại đức Giác Nhường (Đăk Nông), v.v…

 

Tịnh xá Ngọc Tòng - Nha Trang & Tịnh xá Ngọc Đà - Đà Lạt

Tịnh xá Ngọc Phúc - PleiKu & Tịnh xá Ngọc Duyên - Bình Định

Từ 20 ngôi tịnh xá được Đức Thầy khai lập, trải qua hơn 40 năm, ba vị Trưởng đoàn tiếp nối hạnh nguyện cao cả của Đức Thầy, tế độ gần 500 Tăng Ni, tùy duyên hành hóa, mang ánh sáng chơn lý ngời tỏa từ vùng đồng bào thiểu số miền cao nguyên đến dân chài miền duyên hải, và ra các tỉnh miền Bắc xa xôi. Ngày nay, 108 ngôi tịnh xá, tịnh thất, tự viện trực thuộc Giáo đoàn III là nơi nương tựa tâm linh của hơn 50.000 Phật tử, góp phần tô điểm nét đẹp văn hóa, tâm linh cho dân tộc, xây dựng một xã hội an bình, phồn thịnh cho đất nước.

 Trích "100 ngôi tịnh xá tiêu biểu"