Ý nghĩa bài thuyết pháp đầu tiên "Thuyền Bát-nhã" của đức Tổ sư Minh Đăng Quang

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật,

Kính lạy Đức Tổ sư Minh Đăng Quang sáng lập Hệ phái Khất sĩ Việt Nam,

Kính bạch chư Tôn đức Giáo phẩm Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự Trung ương GHPGVN, Ban Trị sự Phật giáo Thành phố Hồ Chí Minh,

Kính bạch Hòa thượng Thích Giác Toàn, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Trung ương GHPGVN, trụ trì Tịnh xá Trung Tâm, thuộc Hệ phái Khất sĩ Việt Nam,

Kính bạch chư Tôn đức Tăng Ni cùng quý Phật tử trong và ngoài nước,

Kính thưa quý vị khách quí, đại diện Đảng, chính quyền trung ương, Thành phố Hồ Chí Minh và quận sở tại,

Kính thưa quý vị viện trưởng, giáo sư, tiến sĩ và quý vị học giả,

Thưa liệt quí vị!

HTDucNghiep

Hôm nay, ngày 26 tháng Giêng năm Giáp Ngọ, tức ngày 25 tháng 2 năm 2014, Hệ phái Khất sĩ Việt Nam phối hợp cùng Viện Nghiên cứu Tôn giáo thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam và Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học nhằm Tưởng niệm 60 năm ngày Đức Tổ sư Minh Đăng Quang vắng bóng (1954 – 2014).

Nhân dịp này, chúng tôi đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thành kính góp phần tham luận hội thảo khoa học với chủ đề: “Ý nghĩa bài thuyết pháp đầu tiên ‘Thuyền Bát-nhã’ của Đức Tổ sư Minh Đăng Quang sáng lập Hệ phái Khất sĩ Việt Nam”.

Thưa liệt quý vị!

Qua đời sống và đạo nghiệp cao đẹp của Đức Tổ sư Minh Đăng Quang, vị sáng lập ra Hệ phái Phật giáo Khất sĩ Việt Nam, chúng tôi nhận thấy khái quát như sau:

Năm 1923, Ngài xuất thân từ một gia đình Nho phong mộ Phật tại tỉnh Vĩnh Long, miền Nam Việt Nam. Sau khi đậu bằng Cao đẳng Tiểu học Pháp (Certificat d’études primaires francaises), Ngài nghiên cứu Tam giáo (Phật, Lão, Khổng), kể cả Công giáo và Thông Thiên học (Le Catholicisme et la Théosophie).

Năm 15 tuổi, Ngài sang Cao Miên tu học 4 năm. Sau đó, Ngài hồi hương, tiếp tục tu dưỡng thân tâm, thực hành giới luật nghiêm minh và tham thiền, khất thực.

Suốt 7 năm trời, khi tu tập ở vùng Thất Sơn, núi cao huyền bí; khi hạ sơn, ra bãi biển Hà Tiên, Phú Quốc, Ngài đã ngộ đạo, chứng được lý Vô thường, Khổ, Không, Vô ngã. Lúc ấy là vào năm 1944, Ngài tròn 22 tuổi. Thế rồi, Ngài lên đường hoằng dương Phật pháp, tế độ nhân sinh. Bài pháp đầu tiên của Ngài là “Thuyền Bát-nhã”, thuyết tại chùa Linh Bửu, làng Phú Mỹ, tỉnh Mỹ Tho. Từ đó, Ngài sáng lập Đạo Phật Khất Sĩ Việt Nam (Hệ phái Khất sĩ hiện nay) với pháp danh Minh Đăng Quang, và đi hành đạo, thuyết pháp khắp các tỉnh tại Nam Bộ. Rồi bất hạnh thay! Vào sáng ngày mùng 1 tháng 2 năm Giáp Ngọ (1954), Tổ sư Minh Đăng Quang bị một số người ngoại đạo bắt đi và mất tích tại vùng Cái Vồn, Bình Minh, Cần Thơ. Biến cố này xảy ra tới nay, từ 1954 đến 2014, vừa đúng 60 năm.

Tuy nhiên, Hệ phái Phật giáo Khất sĩ Việt Nam vẫn tiếp tục phát triển vững mạnh, và hơn thế nữa, là một trong 9 tổ chức Phật giáo thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam hiện nay và hội nhập Phật giáo Thế giới đã được Liên Hợp Quốc chính thức công nhận tại trụ sở New York, năm 1999.

4

Thưa liệt quý vị!

Tới đây, nhân dịp Đại lễ Tưởng niệm Tổ sư Minh Đăng Quang vắng bóng 60 năm (1954 – 2014), chúng tôi thành kính giải thích ý nghĩa bài thuyết pháp đầu tiên “Thuyền Bát-nhã” của Ngài nhằm cúng dường Đại lễ và góp phần tham luận trong buổi Hội thảo khoa học này.

Chúng sinh bể khổ sông mê,

Chèo thuyền Bát-nhã mang về an vui.

Đức Tổ sư Minh Đăng Quang xuất hiện và sáng lập Hệ phái Phật giáo Khất sĩ Việt Nam nhằm cứu khổ, độ mê cho mọi người trên đời này và mang lại hạnh phúc, tự do cho dân tộc Việt Nam.

Trong vòng nhân sinh luân hồi, khổ não cơ bản gồm có:

– Về mặt tinh thần, do tham dục ích kỷ, sân hận, si mê làm động cơ cho hành động sai trái, vì hành động sai trái tạo ra kết quả khổ đau cho mình và người, theo lý nhân duyên Hoặc - Nghiệp - Khổ. Cũng như người lái xe ô tô say rượu, lái xe không chuẩn, gây ra tai nạn khổ đau cho mình và cho những người cùng tham gia giao thông.

– Về mặt vật chất, nghèo đói, bệnh tật, thất học là nguyên nhân chính tạo ra khổ đau, mê muội.

Vậy, muốn hóa giải nỗi khổ tâm hồn nơi tự thân và mọi người, đức Ngài Minh Đăng Quang khuyên chúng ta cần phải có trí tuệ giác ngộ (Thuyền Bát-nhã), hành động chân chính, nhằm đạt tới giải thoát, hạnh phúc, an vui (vượt qua biển khổ, sông mê tới bờ giải thoát). Cũng như người lái xe có trí tuệ trong sáng (Thuyền Bát-nhã), lái xe đúng chuẩn mực, thì sẽ đi tới mục đích an vui. Nghĩa là, chúng ta đạt tới hệ quả: Trí giác, Đạo hành và Giải thoát.

Và nhằm góp phần giải quyết nỗi khổ của xã hội về vật chất như nghèo đói, bệnh tật và thất học, các Tăng Ni và Phật tử chúng ta cần phải thực hiện cụ thể giáo lý Tài thí, Vô Úy thí và Pháp thí; nghĩa là, chúng ta phải thực hiện an sinh xã hội, y tế và giáo dục bằng những việc làm xóa đói, giảm nghèo, góp phần xây dựng xã hội Việt Nam văn minh tiến bộ.

Đấy là tất cả ý nghĩa về bài thuyết pháp đầu tiên “Thuyền Bát-nhã” của Đức Tổ sư Minh Đăng Quang, người khai sáng Hệ phái Phật giáo Khất sĩ Việt Nam. Thuyền Bát-nhã là thuyền trí tuệ trong sáng nhiệm mầu, soi đường, chỉ lối và chuyên chở mọi người qua sông mê, biển khổ, đạt tới bờ hạnh phúc, tự do.

Nam-mô Tổ sư Minh Đăng Quang tác đại chứng minh!

TP. Hồ Chí Minh, 26 tháng Giêng năm Giáp Ngọ
Tổ đình Vĩnh Nghiêm

Hòa thượng Thích Đức Nghiệp
Phó Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Doctor of Philosophy, Yale University, New Haven, Connecticut;
Columbia University, New York, USA.

***

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Chơn lý, Luật nghi Khất sĩ.

2. Minh Đăng Quang Pháp giáo.

3. Ánh Minh Quang.