Chiều 1/7/2025 (7/6/Ất Tỵ), trong khuôn khổ khóa ACKH PL.2569, tại trường hạ Pháp viện Minh Đăng Quang (TP.Thủ Đức, TP.HCM), ĐĐ. Minh Sơn đã có buổi thuyết giảng đầy ý nghĩa về bài kinh “Sa-môn quả”, một bản kinh trọng yếu trong Trường Bộ Kinh (Dīgha Nikāya), ghi lại cuộc đối thoại sâu sắc giữa Đức Phật và vua A-xà-thế (Ajātasattu).
Mở đầu buổi pháp thoại, ĐĐ. Minh Sơn đã nêu rõ ý nghĩa của thuật ngữ “Sa-môn” (Pāli: Samaṇa), vốn là từ chỉ chung những người từ bỏ đời sống thế tục, sống đời phạm hạnh, hành trì giới luật, tu tập thiền định, đoạn tận dục vọng và hướng đến giải thoát tối hậu.
Theo Đại đức, “Sa-môn” bao hàm ba ý nghĩa: 1. Tu sĩ – người xuất gia, rời bỏ gia đình để cầu đạo giải thoát; 2. Khất sĩ – người sống bằng hạnh khất thực, nuôi mạng chánh mạng; 3. Ẩn sĩ – người xa lánh thế gian, hành đạo nơi rừng sâu núi thẳm. Đồng thời, “Sa-môn” cũng được phân thành bốn hạng: 1. Thánh đạo Sa-môn – bậc đã chứng đắc quả vị A-la-hán, hoàn toàn giải thoát; 2. Thuyết đạo Sa-môn – bậc hữu học, có tri kiến sâu sắc, giảng dạy chánh pháp; 3. Hoạt đạo Sa-môn – người chưa xuất gia nhưng đã đạt một số tầng thiền và tuệ giác; 4. Ô đạo Sa-môn – người chỉ có hình thức xuất gia nhưng không hành trì giới luật nghiêm túc.
Tóm lược bối cảnh bài kinh, Đại đức cho biết: “Vào một đêm trăng tròn, Vua A-xà-thế, sau khi được các đại thần khuyến khích, đã đến vườn xoài của Kỳ-bà (Jīvaka) để đảnh lễ và thỉnh vấn Đức Thế Tôn về lợi ích thiết thực của đời sống xuất gia. Trước đó, Nhà Vua đã lần lượt đến thăm sáu vị đạo sư đương thời, nhưng không ai đưa ra được câu trả lời viên mãn”.
Qua đó, Đại đức đã lần lượt trình bày tư tưởng của sáu vị ngoại đạo này:
Dựa trên nội dung bài kinh, ĐĐ. Minh Sơn đã hệ thống và trình bày 13 lợi ích siêu việt của đời sống xuất gia, hay còn gọi là “quả Sa-môn”, bao gồm:
Buổi thuyết giảng của ĐĐ. Minh Sơn không chỉ giúp chư hành giả trong mùa an cư hiểu sâu về giá trị của đời sống xuất gia, mà còn khơi dậy lòng kính tín đối với lý tưởng Sa-môn, con đường vượt thoát mọi hệ lụy sinh tử, đạt đến thanh tịnh và giải thoát viên mãn. Qua đó, hàng hậu học cũng được nhắc nhở về lý tưởng cao cả và sự cần thiết của chánh kiến giữa một thời đại đa quan điểm và phức tạp như hiện nay.
Một số hình ảnh được ghi nhận: