Hội đủ duyên lành, hôm nay ngày 12.08.2021 (nhằm ngày mùng 5/07/Tân Sửu), HT. Giác Pháp – Giáo phẩm, Chánh Thư ký Hệ phái Khất Sĩ đã có thời pháp thoại online trên diễn đàn Google Meet đến với Tăng Ni các đạo tràng An cư Kiết hạ trên cả nước và có sự vọng hướng của hàng Phật tử thông qua livestream trên Facebook Đạo Phật Khất Sĩ và Tịnh xá Linh Sơn. Chủ đề bài pháp thoại của Hoà thượng là Pháp ý Kinh Vu Lan Bồn đối chiếu với quyển Chơn lý “Đại Thái Thức” của Tổ sư Minh Đăng Quang. Trải qua thời lượng một tiếng rưỡi đồng hồ, người viết xin được đúc kết trong ba ý pháp quan trọng nhất của thời pháp thoại này.

Ý pháp thứ nhất, ngay từ phần mở đầu, HT. Giác Pháp đã nhấn mạnh kinh Vu Lan Bồn là bản kinh quen thuộc được trì tụng xuyên suốt trong tháng Bảy tại các đạo tràng Phật giáo Bắc tông và Phật giáo Khất sĩ. Kinh này xiển dương tinh thần hiếu thảo của người con đối với ông bà, cha mẹ. Tinh thần này vốn có sẵn trong đạo đức của dân tộc Việt Nam từ ngàn xưa đến nay. Tuy nhiên, khi tìm hiểu kinh Vu Lan Bồn, chúng ta cần phải soi sáng qua lăng kính của “Tứ Tất Đàn”, gồm:

1. Phổ vị thế giới tất đàn: Thế giới thành tựu. Đức Phật với trí tuệ như thật, hiểu rõ thế giới muôn loài cần gì, nghĩ gì mà Ngài tuỳ theo đó thuyết pháp giáo hoá.

2. Vị nhân tất đàn: Đức Phật thuyết pháp vì lợi ích, vì an lạc cho loài người và loài trời.

3. Đối trị tất đàn: Đức Phật tuỳ theo căn cơ của chúng sanh mà thuyết pháp ví như vị lương y tuỳ bệnh mà cho thuốc.

4. Đệ nhất nghĩa tất đàn: Đức Phật thuyết pháp đưa chúng sanh lên địa vị tối cao là giải thoát, chứng đắc Niết-bàn. Còn có thể hiểu Đức Phật thuyết kinh liễu nghĩa cho mọi người hiểu trọn từng khía cạnh minh triết trong kinh điển.

Từ xưa đến nay, chúng ta thường giảng giải kinh Vu Lan Bồn theo Phổ vị thế giới tất đàn, Vị nhân tất đàn và Đối trị tất đàn. Đây là ba yếu tố giới hiệu hạnh hiếu của ngài Mục Kiền Liên nhằm kêu gọi người con Phật quay về yêu thương và báo đáp công ơn cha mẹ. Tuy nhiên, Đức Tổ sư Minh Đăng Quang đã dùng trí tuệ phân tích Kinh Vu Lan Bồn bằng Đệ nhất nghĩa tất đàn để nói lên ý pháp rất thù thắng và vi diệu. Theo ý Tổ sư, Mục Kiền Liên không còn là một cá nhân nữa mà tất cả những ai tu hành có cái biết rộng lớn, có tâm từ bi yêu thương chúng sanh như mẹ thì đều là Mục Kiền Liên. Đó gọi là Đại Thái Thức.

Ý pháp thứ hai, khi phân tích về Kinh Vu Lan Bồn, HT. Giác Pháp nhấn mạnh hai đoạn trích quan trọng từ kinh văn để triển khai giá trị tu tập đầy pháp ý. Đoạn thứ nhất, khi Ngài Mục Kiền Liên tu hành đắc quả A La Hán, việc đầu tiên là Ngài nghĩ ngay đến mẹ hiền và dùng thần thông tầm mẹ. Khi biết mẹ sanh vào loài ngạ quỷ, Ngài vận dụng hết thần thông nhưng không thể cứu mẹ thoát khỏi chốn đọa đày. Ngài bèn trở về bạch Phật và cầu xin phương pháp cứu mẹ. Đoạn kinh thứ hai được trích dẫn:

Rằng mẹ ông gốc tội kết sâu

Dầu ông thần lực nhiệm mầu

Một mình không thể ai cầu đặng chi

Lòng hiếu thảo của ông dầu lớn

Tiếng vang đồn thấu đến Cửu Tiên

Cùng là các bực Thần kỳ

Tà ma ngoại đạo, bốn vì Thiên Vương

Cộng ba còi sáu phương tụ tập

Cũng không phương cứu tế mẹ ngươi

Muốn cho cứu được mạng người

Phải nhờ thần lực của mười phương Tăng”

Đoạn này, chúng ta thấy rằng đoàn thể Tăng-già hoà hợp và thanh tịnh là điều kiện quan trọng hơn một cá nhân khi nghĩ tưởng đến việc báo trọng ân. Ngay cả người được xem là thần thông đệ nhất trong thời Phật như tôn giả Mục Kiền Liên cũng không thể cứu độ song đường. Đức Phật dạy phải thỉnh chư Tăng thanh tịnh trong mười phương vận dụng lòng từ bi chú nguyện mới có thể cứu nguy cho bà Thanh Đề ra khỏi cảnh đau khổ mà thôi. Phật lại dạy:

“Rằm tháng Bảy là ngày Tự Tứ

Mười phương Tăng đều dự lễ này

Phải toan sắm sửa chớ chầy

Thức ăn trăm món, trái cây năm màu.”

Chúng ta cần phải biết rằng, thời Phật Tăng xưa chỉ dùng pháp trì bình khất thực để tạm sống nuôi thân hành đạo. Mỗi vị Khất sĩ đều không tích trữ tiền vàng thì lấy đâu ra kinh phí để Ngài Mục Kiền Liên sắm sanh tứ vật dụng cúng dường đến thập phương Tăng. Ở đây, Tổ sư Minh Đăng Quang phân tích: trái cây năm màu là ngũ vị tu chứng gồm Tứ quả Thanh Văn (Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán) và quả Độc giác, tức là dùng Chánh pháp giáo hoá cho chúng sanh đắc vào các quả vị này gọi là cúng dường trái cây năm màu. Còn đồ ăn trăm món là dùng mọi phương tiện thiện xảo thuyết pháp giáo hoá nhằm giúp chúng sanh hưởng được vị ngon của pháp lạc, còn gọi là pháp hỷ thực. Đây mới gọi là cúng dường như pháp.

Cho nên, mỗi khi chúng ta tổ chức lễ Vu Lan phải hiểu rằng không nên đặt nặng hình thức kêu gọi cúng kiến lễ vật bên ngoài từ hàng Phật tử. Ta là ai? Ta có bằng Ngài Mục Kiền Liên không mà có thể độ được vong linh nên miền địa ngục hay đọa đày cảnh khổ của ngạ quỷ? Do đó, cần phải quy về thúc liễm thân tâm, trao dồi giới đức, dùng Phật pháp độ đời mới là phương tiện đúng đắn.

Ý pháp thứ ba, chúng ta ứng dụng Kinh Vu Lan Bồn như thế nào trong đời sống, đặc biệt là mùa dịch bệnh covid đang hoành hành khắp thế giới và tại Việt Nam này?

Hoà thượng Giác Pháp đã dành thời gian cho đại chúng lắng đọng tâm tư quan xét sau đó Ngài dạy rằng: Chúng ta đừng để sa vào suy nghĩ hình thức bên ngoài. Đừng thấy việc cách ly hiện tại không thể quy tụ được đông tín đồ thập phương để thực hiện nghi lễ cúng kiến Vu Lan rồi sanh tâm buồn chán. Hãy xem đây là một cơ hội để thực hành giáo pháp cho chính mình.

Thời gian này, hãy tinh tấn dụng công để đạt được một năng lượng tâm linh cao hơn ngày thường. Trong kinh khuyến khích chúng ta cần phải đắc Tứ quả Thanh văn và quả vị Độc giác mới có thể cứu độ song đường. Nhưng trong thời đại này, việc chứng đắc vô cùng hy hữu nên ít nhất chúng ta cũng phải tu hành làm vơi bớt đi phiền não. Dù chưa trừ sạch hết các Tuỳ phiền não, thì người tu hành cũng phải làm mỏng nhạt các Căn bản phiền não và Câu sinh phiền não. Làm cho Giới Định Tuệ tăng trưởng, đem Chánh pháp phổ hoá cho người có duyên tăng trưởng niềm tin sâu xa và mãnh liệt vào Tam bảo. Từ đó, đại chúng Tăng Ni nhất tâm gom nguồn năng lượng này gửi đến nhân loại đang chịu sự ảnh hưởng của đại dịch Covid. Nhằm giúp mọi người an yên và chống chọi cho đến ngày dịch bệnh hoàn toàn tiêu trừ, đó mời là ứng dụng pháp ý từ kinh Vu Lan Bồn đúng nghĩa.

Tóm lại, khi nghiên cứu kinh Vu Lan Bồn đối chiếu qua Chơn lý “Đại Thái Thức” của Tổ sư Minh Đăng Quang, chúng ta sẽ hiểu được nghĩa lý trên nền tảng Đệ nhất nghĩa tất đàn. Nếu Tăng Ni chỉ tụng kinh cầu nguyện suông mà không gia công tu tập hành trì giáo pháp thì không thể làm lợi lạc quần sanh. Cũng như trong kinh Trường Bộ diễn tả một người muốn qua sông Hằng lại đứng bên bờ mà cầu nguyện bờ bên kia hãy sang đây, bờ bên kia hãy sang đây, sự kiện này không thể xảy ra. Vì vậy, hãy tận dụng thời gian cách ly để tu tập tăng trưởng đạo hạnh và hồi hướng nguồn năng lượng này đến với tha nhân mới là việc làm thiết thực trong mùa Vu Lan báo hiếu.

Chia sẻ với thân hữu:

In bài viết: