CHÀO MỪNG QUÝ VỊ ĐÃ GHÉ THĂM TRANG NHÀ. CHÚC QUÝ VỊ AN VUI VỚI PHÁP BẢO CAO QUÝ !

Kệ Chơn Lý

 

Tinhhoabiyeu

Kệ Chơn Lý

Lời nói đầu

Đầu năm 1982, tại Tịnh xá Ngọc Phương, số 498/1 Lê Quang Định, Thành phố Hồ Chí Minh, Giáo hội có mở khóa Giáo lý Trung cấp cho các Ni cô. Chương trình khóa này có nhiều kinh điển, thêm Việt văn, cổ ngữ, sinh ngữ cũng khá nhiều giờ, Chơn Lý biệt truyền lại cần phải học. Do đó, tôi gắng tóm lược các bài giảng Chơn Lý và diễn ra thành thơ. Mỗi bài giảng dài thành ít câu thơ ngắn, đa số là loại thất ngôn tứ cú, kỹ thuật hẳn hòi, để giúp các cô học thơ luôn thể.

Những bài này còn dùng làm tài liệu cho các cô thuyết giảng, hoặc dạy Phật tử học trong các tịnh xá theo lệ cúng Hội mỗi tháng hai kỳ.

Chơn Lý của Tôn sư để lại tất cả 69 tập, trong đó hết 9 tập là Giới bổn hoặc kệ kinh. Còn lại 60 tập là toàn bài giảng, nên chúng ta cũng được 60 bài thơ gọi là “KỆ CHƠN LÝ”.

Vì sợ tam sao thất bổn trong lúc chưa in, nên tôi cho đánh máy và đánh số mỗi tập rồi ký tên để các cô khắp nơi dựa đó chép, dò cẩn thận.

Thành phố Hồ Chí Minh,

Phật Đản 2526 (1982)

Ni sư Trưởng Giáo đoàn Ni giới Khất Sĩ Việt Nam

Ni Sư HUỲNH LIÊN

---------------------------------------------------------------------

KỆ CHƠN LÝ

 

Số 1 - VÕ TRỤ QUAN

Thăm thẳm bao la khoảng đất trời,

Người hơn muôn vật giữa trần ai.

Nghiệp duyên thay đổi phàm nên Thánh,

Chánh pháp truyền ban đạo cứu đời.

 

Số 2 - NGŨ UẨN

Bản ngã gốc vô minh,

Do năm uẩn cấu thành.

Quán sát trừ năm uẩn,

Chứng quả vị Vô sanh.

 

Số 3 - LỤC CĂN

Mắt, tai, mũi, lưỡi, ý, thân,

Sáu căn tiếp xúc sáu trần nhiễm mê.

Giống như địch thủ gần kề,

Phải nên nhiếp phục hộ trì sáu căn.

Biết rành tập khởi căn trần,

Biết rành đoạn diệt ân cần xả ly.

Nội tâm an tịnh kịp thì,

Cuộc đời chấm dứt thị phi não phiền.

 

Số 4 - THẬP NHỊ NHƠN DUYÊN

Nghiệp ái chìm sâu cõi ái hà,

Luân hồi sanh tử kiếp trần sa.

Mười hai duyên khởi tu trừ diệt,

Khoảnh khắc bờ kia sẽ vượt qua.

 

Số 5 - BÁT CHÁNH ĐẠO

Tám đường chánh đạo độ trần gian,

Một nguyện thành tâm thấu Niết-bàn.

Sáng suốt hành tàng thông trí huệ,

Xa rời vọng tưởng đắc tâm an.

 

Số 6 - CÓ VÀ KHÔNG

Bánh xe giáo lý chuyển vần,

Chơn không diệu hữu, hai phần tương quan.

Mực trung tương đối nhịp nhàng,

Thung dung hành giả lên đàng tiến tu.

 

Số 7 - SANH VÀ TỬ

Vốn liếng hành trang đến cõi trần,

Người hơn muôn vật tấm lòng nhân.

Tâm lành hướng thượng càng cao phẩm,

Nghiệp ác sa đà mới lụy thân.

 

Số 8 - NAM VÀ NỮ

Muốn không xác uế, thoát thai phàm,

Lục dục tiêu trừ dứt muốn ham.

Tội phước chẳng phân giàu với khó,

Giác mê nào luận nữ hay nam.

 

Số 9 - CHÁNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC

Tiền thân Bồ-tát kiếp hằng sa,

Giác ngộ viên thông chứng Phật-đà.

Thiền quán kiên trì tăng trí huệ,

Du phương giáo hóa độ ta bà.

 

Số 10 - CÔNG LÝ VÕ TRỤ

Con đường nhơn quả lẽ đương nhiên,

Báo ứng hành vi hiện nhãn tiền.

Lòng tịnh cho đời muôn ánh tuệ,

Gương vàng in bóng một đài sen.

 

Số 11 - LUẬT KHẤT SĨ

Tinh đàng phước huệ xứ an lành,

Giới trải nền già đất tịnh thanh.

Thiền quán kiên trì hoa Bất thối,

Căn trần vắng lặng cõi Vô sanh.

 

Số 12 - KHẤT SĨ

Một bát muôn nhà độ chúng sanh,

Cô thân ngàn dặm bước du hành.

Đường mê sanh tử lầm hang tối,

Ánh đuốc quang minh hướng đạo lành.

 

Số 13 - Y BÁT CHƠN TRUYỀN

Lá y quả bát đạo chơn truyền,

Phương tiện du hành hạnh hóa duyên.

Phát nguyện cúng dường gieo phước đức,

An tâm tri túc dễ tham thiền.

 

Số 16 - ĂN CHAY

Thanh trai tịnh hạnh phước duyên lành,

Nuôi dưỡng lòng từ đức hiếu sanh.

Tha giết ngàn trùng ban đạo nghĩa,

Dạy khuyên vô lượng rải ân tình.

 

Số 17 - THIỀN ĐỊNH

Độc cư biệt thất cảnh thanh u,

Quán “sắc” rồi “danh” pháp đối đầu.

Bổn ngã rõ ràng “danh” lẫn “sắc”,

Vô thường tất cả có chi đâu?

 

Số 20 - CƯ SĨ

Tu phước ngày đêm cội phước trồng,

Phước trồng thắm thoát huệ sanh bông.

Quên thân vì đạo lòng thơ thới,

Học pháp, hành thiền, trí sáng thông.

 

Số 21 - TÂM

Cũng tâm là Phật cũng tâm ma,

Tâm chánh chơn hay hướng vọng tà.

Giải thoát luân hồi non Pháp bảo,

Trôi lăn sanh tử biển phù hoa.

 

Số 22 - TÁNH THỦY

Sông Hằng chớ tưởng rửa oan khiên,

Nước pháp thành tâm rửa não phiền.

Đức tốt ngày giờ nào cũng tốt,

Tâm yên mọi cảnh thảy vui yên.

 

Số 23 - HỌC CHƠN LÝ

Ở đời muôn việc muốn thành công,

Đạo đức trau tria dọn tấm lòng.

Vải nhuộm ban sơ màu thấm thía,

Pháp hành rốt ráo hạnh dung thông.

 

Số 24 - TRÊN MẶT NƯỚC

Phát nguyện ly trần nở đóa sen,

Ngó chen tâm phát vượt bùn phèn.

Hương thơm trí huệ mùi siêu thoát,

Hột kết chơn như tánh diệu huyền.

 

Số 25 - CHÁNH PHÁP

Khất thực không nài vật uống ăn,

Mặc y phấn tảo hạnh thanh bần.

Tàng cây, nhà vắng, tu thiền quán,

Rễ lá sơ sài, dụng thuốc thang.

 

Số 26 - CHÁNH KIẾN

Chánh kiến cao siêu chí thoát trần,

Nhổ đi tà kiến gốc tham, sân.

Vô minh dẫn lối ngầm si, mạn,

Giác ngộ đưa đường tỏ lý chân.

(Phẩm Chánh Tri Kiến, Trung Bộ Kinh I tr. 46)

 

Số 27 - TAM GIÁO

Giam hãm trần gian kiếp khổ sầu,

Y vàng chắp cánh nhẹ vân du.

Giác minh vô ngã đường trong sáng,

Quán sát vô biên lý diệu mầu.

 

Số 28 - TÔNG GIÁO

Như Lai sứ giả giới kiên trì,

Tứ pháp hành trang giữ bát y.

Lưu chuyển trau dồi châu giải thoát,

Tuệ thiền chiếu sáng ngọc ma-ni.

 

Số 29 - THẦN MẬT

Đại nguyện hoằng dương pháp diệu huyền,

Khẩu, thân, tâm ý mạnh vô biên.

Sáu căn trong sạch sanh thần mật,

Ba nghiệp trau dồi đạt pháp thiên.

 

Số 30 - GIÁC NGỘ

Địa ngục Thiên đường cũng tại tâm,

Nhơn nào quả nấy há sai lầm.

Từ bi ban rải tiêu oan trái,

Hỷ xả hòa đồng dứt hận sân.

 

Số 31 - KHUYẾN TU

Vật chất trần gian tạo ác tâm,

Bớt đi vật chất dưỡng tinh thần.

Si mê chuyên chở ghe tàn ác,

Trí tuệ trau dồi ngọc báu trân.

 

Số 32 - ĐI TU

Thiên sứ truyền tin: “Tóc bạc rồi!”

Giật mình thức tỉnh trễ ôi thôi!

Say mê tạo nghiệp sai đường chánh,

Giác ngộ hồi tâm lỡ cuộc đời.

 

Số 33 - ĂN VÀ SỐNG

Của cải người như huyết mạch người,

Không cho chớ lấy phạm lầm sai.

Thí thân quả vị nên Bồ-tát,

Thí vật kho tàng để hậu lai.

 

Số 34 - CHƯ PHẬT

Nghiệp lành như thể chuỗi hòan liên,

Mỗi kiếp xâu vào mỗi một viên.

Chuyển kiếp mượn hình cha mẹ khác,

Kiếp bao nhiêu chuyển nghiệp bao chuyền.

 

Số 35 - HỘT GIỐNG

Cánh chim hồ hải bốn phương trời,

Y bát du hành độ khắp nơi.

Quả đạo thành rồi lên cõi Phật,

Cửa tâm đóng lại dứt duyên đời.

 

Số 36 - SỢ TỘI LỖI

Vô biên phước tội kiếp lầm mê,

Trả hết, đền xong, tỏ lối về.

Đạo cả, đức dày, sung cội giác,

Công viên, quả mãn, đến bờ kia.

 

Số 37 - TRƯỜNG ĐẠO LÝ

Lạc đường hang tối bóng âm u,

Kinh sợ hoang mang nỗi thảm sầu.

Tứ đế duyên giao đường chánh đạo,

Tam quy giác ngộ đấng chơn sư.

 

Số 38 - NGUỒN ĐẠO LÝ

Nghiệp tồn, duyên kết, kiếp sanh thân,

Tội mới vay thêm đậm nợ nần.

Chánh pháp dựng xây toà lạc cảnh,

Giác tâm thanh thoát cõi siêu trần.

 

Số 39 - CON SƯ TỬ

Rừng nào cọp nấy dậy oai phuông,

Thất thế sa cơ khổ chán chường.

Đến lúc ăn năn nhìn tội lỗi,

Sao bằng đạo đức rải tình thương.

 

Số 40 - ĐI HỌC

Bơ vơ lạc lõng giữa rừng xanh,

Thú dữ, ma thiêng, quỷ hiện hình.

May gặp người hiền đưa lối thoát,

Mới hay nhà cũ gặp cha lành.

 

Số 41 - ĐỜI ĐẠO ĐỨC

Xã hội tình thương dắt dẫn nhau,

Chẳng phân khôn dại, rẽ nghèo giàu.

Chia cay sớt ngọt chung niềm đạo,

Quả tốt nhơn lành hưởng kiếp sau.

 

Số 42 - ĐẠI THỪA GIÁO

Tùy thuận cơ duyên Phật độ đời,

Cội nguồn chánh pháp chớ lầm sai.

“Chớ tin kinh sách qua truyền thuyết,

Chỉ nhận điều gì thuận lý thôi”.

 

Số 43 - XỨ THIÊN ĐƯỜNG

Tâm bình pháp giới tự nhiên bình,

Nghiệp tịnh thanh liền cảnh tịnh thanh.

Chim trổi Tứ đề ca giải thoát,

Gió đờn Bát chánh nhạc Vô sanh.

 

Số 44 - VỊ HUNG THẦN

Nghiệp ác mình mang xấu xí thôi,

Tiến lên đường thiện lịch thanh người.

Tiến tu trí tuệ càng thông thái,

Tiến đến chơn như mới tuyệt vời.

 

Số 45 - PHẬT TÁNH

“Thái tử xin ăn giữa đế đô,

Làm cho xấu hổ cả dòng vua”.

“Thưa ngài, dòng Phật từ bao kiếp,

Tăng sĩ trì bình giữ hạnh xưa”.

 

Số 46 - HỌC ĐỂ TU

Cửa pháp cài then thử thách người,

Kiên trì tinh tấn chí không lui.

Thức tâm vô ngã thần thông hiện,

Kiến tánh chơn như giác ngộ rồi.

 

Số 47 - ĐẠO PHẬT

Trì bình khất thực hạnh thanh bần,

Lều vắng tàng cây tạm trú chân.

Giải thoát cảnh đời xa vật chất,

Giản đơn nếp sống nhẹ tinh thần.

 

Số 48 - TU VÀ NGHIỆP

Muốn đi xứ khác ở lâu ngày,

Nợ cũ đòi liền kéo mạnh tay.

Hành động lâu ngày lành hoặc ác,

Nghiệp duyên nhiều kiếp trả rồi vay.

 

Số 49 - PHÁP TẠNG

Ngôi vua dầu có tột sang giàu,

Đâu sánh tu hành đắc quả cao.

Oai đức từ bi trùm pháp giới,

Hào quang giác ngộ chiếu trăng sao.

 

Số 50 - VÔ LƯỢNG CAM LỘ

Cảnh Phật trang nghiêm mặt đất vàng,

Bảy từng cây báu lớp lan can.

Hoa rơi, hương tỏa, cơm thiền duyệt,

Gió thổi, chim ca, nhạc tịnh đàng.

 

Số 51 - QUÁN THẾ ÂM

Tay rưới cành dương nhúng tịnh bình,

Pháp mầu, nước thánh độ sanh linh.

Chắp tay nguyện khấn tiêu tai nạn,

Cất tiếng Nam-mô thoát ngục hình.

 

Số 52 - ĐẠI THÁI THỨC

Bát cơm dâng mẹ hóa than hồng,

Lụy đổ lòng đau nguyện cứu vong.

Pháp thí tiêu khiên mừng vạn hạnh,

Vu Lan đại xá phước muôn trùng.

 

Số 53 - ĐỊA TẠNG

Gậy tích cầm tay dộng ngục hình,

Đại hùng, đại lực cứu sanh linh.

Tràng phan chánh giác trừ ma quỉ,

Bảo cái từ bi dứt khảo hành.

 

Số 54 - PHÁP HOA

Nhơn duyên đại sự Phật ra đời,

Tri kiến tu hành muốn thị khai.

Tri kiến tu hành mong ngộ nhập,

Chúng sanh nhờ Phật đạt cao vời.

 

Số 55 - GIỚI PHẬT TỬ

Giới giữ cho thân sạch lỗi lầm,

Cho tâm như ngọc, luyện dồi tâm.

Cho hoa trí huệ tươi ngàn kiếp,

Cho quả từ bi đẹp bội phần.

 

Số 56 - THỜ PHƯỢNG

“Sống gởi thác về” chỗ dựa nương,

Chùa xưa tháp cũ nắm tro tàn.

Ông cha kiếp trước gầy công đức,

Con cháu đời sau giữ đạo tràng.

 

Số 57 - PHÁP CHÁNH GIÁC

Niệm thân, biết rõ sắc vô thoàng,

Niệm thọ, buồn vui biết rõ luôn.

Niệm pháp, biết rành sanh diệt pháp,

Niệm tâm, đừng để vọng luông tuồng.

 

Số 58 - SỐ TỨC QUÁN

Thở vô dài biết thở vô dài,

Khi thở ra dài cũng biết ngay.

Hơi thở ra vô dài hoặc ngắn,

Biết liền quán sát, giác tâm khai.

 

Số 59 - SÁM HỐI

Tội khởi từ tâm sám tại tâm,

Tâm bằng diệt dứt tội tiêu trầm.

Tội tiêu tâm diệt hai đàng dứt,

Sám hối như vầy mới thật chân.

 

Số 60 - CHƠN NHƯ

Hữu vi tu học vẹn chuyên cần,

Vô tướng cao vời tỏ lý chân.

Trung đạo dung hòa thông trí tuệ,

Chơn như tịnh lặng dứt suy tầm.

 

Số 61 - HÒA BÌNH

Lìa mê, dứt ác tạo duyên lành,

Giác ngộ tu hành độ chúng sanh.

Oan trái xa rời tâm mát mẻ,

Từ bi ban rải cõi an bình.

 

Số 62 - LỄ GIÁO

Kính tôn đạo đức đắp tường cao,

Vực thẳm kề bên bọc kín rào.

Theo chánh, lánh tà xây móng vững,

Chùa vàng, tháp ngọc để đời sau.

 

Số 63 - ĐẠO PHẬT KHẤT SĨ

Thái tử nhàn du bốn cửa thành,

Già, đau, chết, khổ, kiếp mong manh.

Sa-môn một vị thung dung bước,

“Chí quyết lên đường độ chúng sanh!”

 

Số 64 - KHỔ VÀ VUI

Có khổ nào hơn khổ tử sanh,

Giọt sương, bọt biển, kiếp tơ mành.

Phước duyên giác ngộ đường tu niệm,

Đạo quả trau dồi ngọc tịnh thanh.

 

Còn lại 5 bài là:

·      Bài học Sa-di

·      Pháp học Cư sĩ

·      Pháp học Sa-di I

·      Pháp học Sa-di II

·      Pháp học Sa-di III

    Chia sẻ với thân hữu:
    In bài viết: