Hệ phái Phật giáo Khất sĩ dâng hương tưởng niệm 10 năm Đức Đại lão Pháp sư Giác Nhiên viên tịch

Trong niềm nhớ tưởng bậc Thầy khả kính, vị khai lập Giáo đoàn IV PGKS, sáng 13/7/2025 (19/6/Ất Tỵ), đại diện 6 Giáo đoàn Hệ phái PGKS đã thân lâm quy tập về Pháp viện Minh Đăng Quang (số 505 Võ Nguyên Giáp, P.Bình Trưng, TP.HCM), trang nghiêm nghi thức tưởng niệm tròn 10 năm ngày Đức Đại lão Hòa thượng Pháp sư Giác Nhiên viên tịch (2015 - 2025).

Chứng minh buổi lễ với sự quang lâm của Trưởng lão HT. Giác Giới – Phó Thư ký HĐCM GHPGVN, Giáo phẩm Chứng minh Hệ phái, Chứng minh GĐ.I PGKS, Trụ trì Tổ đình Minh Đăng Quang (tỉnh Vĩnh Long); Trưởng lão HT. Giác Toàn – Phó Chủ tịch HĐTS GHPGVN, Viện trưởng VNCPHVN, Viện chủ Pháp viện Minh Đăng Quang (TP.HCM); Trưởng lão HT. Minh Hồng – UVTT HĐCM GHPGVN, Chứng minh BTS Phật giáo TP.Cần Thơ; Trưởng lão HT. Giác Sơn – Thành viên HĐCM GHPGVN, Chứng minh BTS Phật giáo tỉnh Lâm Đồng.

Cùng với đó là sự hiện diện của chư Tôn đức lãnh đạo Hệ phái: HT. Giác Pháp – Ủy viên HĐTS, Phó Trưởng ban Nghi lễ TƯGH, Phó Thường trực Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái, Phó ban Trị sự GHPGVN TP.HCM, Tri sự trưởng GĐ.V PGKS; HT. Giác Phùng – Giáo phẩm Hệ phái, Tri sự Phó Thường trực GĐ.III PGKS; HT. Minh Bửu – UVTT HĐTS, Phó Trưởng Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái kiêm Trưởng ban Tăng sự Hệ phái, trụ trì Pháp viện Minh Đăng Quang; HT. Minh Thành – UVTT HĐTS GHPGVN, Phó Viện trưởng VNCPHVN, Phó ban Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái, Trưởng Ban Giáo dục Tu thư PGKS, Tri sự Phó GĐ.IV PGKS; HT. Giác Trong – Giáo phẩm Hệ phái, Tri sự Phó kiêm Trưởng ban Hoằng pháp GĐ.III PGKS; HT. Giác Trí – Giáo phẩm Hệ phái, Tri sự Phó kiêm Trưởng ban Giáo dục GĐ.III PGKS.

Đại diện chư Tôn đức Ni có sự thân lâm của NT. Hiệp Liên – Trưởng ban Quản sự Ni giới GĐ.III PGKS; NT. Minh Liên – Giáo phẩm Ni giới Hệ phái PGKS; NT. Tuyết Liên - Ủy viên BTS kiêm Phó trưởng Phân ban Ni giới GHPGVN tỉnh Đồng Tháp, Trưởng ban Quản sự Ni giới GĐ.IV PGKS; cùng chư Tôn đức giáo phẩm Ban Thường trực Hệ phái PGKS, chư Tôn đức Tăng Ni trụ trì trú xứ các miền Tịnh xá, chư hành giả tịnh nghiệp đạo tràng ACKH Pháp viện Minh Đăng Quang đồng trang nghiêm tham dự.

Trong diễn văn khai mạc, Ban Tổ chức xúc động nhấn mạnh: “Thoáng chốc 10 năm đã trôi qua kể từ khi Đại lão Hòa thượng Pháp sư Giác Nhiên viên tịch. Ngài đã đến và ra đi một cách tùy duyên. Khi hiện hữu thì giáo hóa đầy khí chất, đem an lạc đến cho số đông; khi rời đi thì yên tịnh trọn xả ly, việc cần đã làm, phạm hạnh thành tựu, để lại tuệ giác cho tứ chúng. Nếp sống bình dị và sự nghiệp hoằng pháp lợi sanh trong và ngoài nước của Ngài mãi mãi in đậm trong tâm trí bao người và cả thế hệ học trò tiếp nối”.

Với tâm nguyện báo đáp thâm ân, môn đồ pháp quyến GĐ.IV PGKS đã thành kính tổ chức lễ tưởng niệm, như một nén tâm hương dâng lên bậc Thầy khả kính – người suốt đời tận tụy với đạo pháp và dân tộc. Công hạnh của ngài được khắc họa qua những vần thơ trang trọng:

“Diệu lý đông phương ánh đạo vàng,
Tịnh tâm tứ kệ pháp ngân vang.
Phương minh y dược truyền mai hậu,
Pháp môn tọa thiền dẫn chúng sanh”.

Tại buổi lễ, thay lời chư Tôn đức lãnh đạo Hệ phái, HT. Minh Bửu đã cung tuyên tiểu sử, ôn lại hành trạng và cuộc đời đạo nghiệp của cố Đại lão Hòa thượng Pháp sư Giác Nhiên đến toàn thể đại chúng.

 

Cố Đại lão Pháp sư Giác Nhiên thế danh Nguyễn Văn Ất, tự Thành Được, sinh ngày 12/11/1923, tại huyện Ô Môn, tỉnh Cần Thơ (cũ). Ngài là Pháp tử của Đức Tổ sư Minh Đăng Quang và là người khai sơn Pháp viện Minh Đăng Quang (P.Bình Trưng, TP.HCM), nguyên Viện trưởng Viện Hành đạo Giáo hội Tăng-già Khất sĩ Việt Nam, nguyên Trưởng GĐ.IV PGKS.

Từ năm 8 tuổi, khi thân phụ qua đời, Ngài đã được thân mẫu dẫn đến chùa cầu thọ quy y và được tôn sư Minh Trí ban pháp hiệu là Minh Châu. Đến năm 16 tuổi (1939), Ngài cầu pháp với Hòa thượng Thích Minh Phụng dòng Thiên Thai Thiền giáo tông, được ban pháp danh Tánh Chơn, hiệu Minh Tâm. Đầu năm 1952, Ngài được diện kiến Tổ sư Minh Đăng Quang. Nghe được diệu pháp từ tổ sư, Ngài cảm thấy lòng mình bừng ngộ nên chí thành đảnh lễ Tổ sư, cầu xin xuất gia và được Tổ sư thâu nhận và thọ ký pháp danh Giác Nhiên.

Ngày rằm tháng 5 Quý Tỵ (1953), Ngài được Tổ sư truyền thọ Y bát giới Sa-di tại Tịnh xá Ngọc Viên và theo hầu Tổ sư học đạo, hành đạo ở khắp các miền Tây và miền Đông Nam Bộ. Đến ngày rằm tháng 7 năm Ất Mùi (1955), Ngài được Đức Nhị Tổ Giác Chánh chứng truyền y bát Cụ túc giới Tỳ-Kheo, trở thành bậc Sa-môn phạm hạnh thực hiện sứ mạng thiêng liêng “tác Như Lai sứ, hành Như Lai sự”.

Sau khi Tổ sư vắng bóng năm 1954, Hòa thượng Pháp sư đã cùng Giáo đoàn Khất sĩ du hóa khắp Nam Bộ và miền Trung Việt Nam dưới sự dẫn dắt của Nhị Tổ Giác Chánh. Từ năm 1958 đến 1960, Ngài sáng lập GĐ.IV PGKS, một trong 6 Giáo đoàn Tăng trực thuộc Hệ phái.

Năm 1964, Hòa thượng Pháp sư cùng HT. Giác Tường vận động chư tôn đức Giáo đoàn du Tăng thực hiện thủ tục xin giấy phép chính thức thành lập Giáo hội Tăng-già Khất sĩ Việt Nam. Năm 1966, Giáo hội được thành lập, tạo nên một bước ngoặt mới trong sinh hoạt Phật sự. Năm 1972, Hòa thượng Pháp sư được đại chúng suy cử chức vụ Viện trưởng Viện Hành đạo, có trách nhiệm tổ chức chỉ đạo, định hướng cho các hoạt động Phật sự và hoằng dương chánh pháp.

 

 

Đến năm 1978, ngài sắp đặt mọi Phật sự nhân sự cho Hệ phái và Giáo đoàn để thực hiện tâm nguyện du hóa hoằng pháp phương xa. Ngài hành đạo tại Hoa Kỳ, đồng thời còn thân lâm đến nhiều quốc gia khác từ Canada, Mỹ, Úc, Pháp… – những nơi có đông người Việt cư trú. Năm 1980, Hòa thượng Pháp sư đã đứng ra xin phép và được chính phủ Hoa Kỳ chấp thuận cho phép thành lập Giáo hội Tăng già Khất sĩ Thế giới và đảm trách cương vị Pháp chủ cho đến ngày viên tịch. Ngài đã trực tiếp xây dựng và chứng minh cho chư Tôn đức Tăng Ni đệ tử thành lập hàng chục ngôi đạo tràng, Tịnh xá, thiền viện, tu viện tại những quốc độ mà Giáo hội Phật giáo Tăng-già Khất sĩ hải ngoại đã hiện diện hoằng hóa. Đồng thời, Ngài đã đứng ra bảo lãnh cho nhiều Tăng Ni từ Việt Nam sang Hoa Kỳ để hỗ trợ tu học.

Năm 2001, sau hơn 22 năm hoằng hóa ở hải ngoại, Đại lão Hòa thượng Pháp sư cùng đoàn Tăng Ni Phật tử Việt Nam ở hải ngoại về thăm quê nhà. Năm 2008, Ngài tiếp tục về nước dự lễ Vesak Liên Hiệp Quốc lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam (Hà Nội). Năm 2009, Ngài lại trở về chứng minh Đại lễ tưởng niệm 55 năm Tổ sư Minh Đăng Quang vắng bóng tại Tịnh xá Ngọc Uyển (Đồng Nai). Nhân dịp này, Ngài cũng chứng dự lễ khởi công đại trùng tu Pháp viện Minh Đăng Quang. Năm 2014, dù bệnh duyên mỗi ngày mỗi nặng hơn nhưng Đại lão Hòa thượng Pháp sư vẫn cố gắng về chứng minh, tham dự Đại lễ Tưởng niệm 60 năm Tổ sư Minh Đăng Quang vắng bóng tại Pháp viện Minh Đăng Quang và lưu lại nơi đây tròn một tháng, được xem như là lần gắn kết sau cùng.

Trên 60 năm tinh cần hoằng pháp phổ độ nhơn sanh, Đại lão Hòa thượng Pháp sư đã kiến lập trên 30 ngôi tịnh xá tiêu biểu ở Việt Nam, thành lập hoặc chứng minh thành lập trên 45 ngôi đạo tràng tịnh xá ở hải ngoại. Ngài cũng chủ trì thực hiện nhiều hoạt động từ thiện xã hội, đưa đạo pháp và tinh thần từ bi của PGKS nói riêng, đạo Phật nói chung xoa dịu, động viên từ tinh thần đến vật chất cho những người dân có hoàn cảnh khó khăn trong và ngoài nước.

Từ những năm đầu thập niên 1960, Ngài đã vận động thực hiện in lại Bộ Chơn lý với đầy đủ 69 tiểu luận để dâng lên tưởng niệm ân đức Tổ sư Minh Đăng Quang. Trong thời kỳ này, Ngài cũng đã dành thời gian sáng tác biên soạn các tập sách thơ văn để ấn tống hoằng pháp như: Pháp môn tọa thiền, Ánh nhiên đăng, Thương nhớ mẹ hiền, Tiếng lòng người hiếu tử… Trong hơn 30 năm hoằng pháp tại hải ngoại, Ngài đã sáng tác, biên soạn và ấn tống các tác phẩm: Trai giới trường sinh, Diệu lý Đông phương, Diệu lý pháp đăng, Diệu lý nhiên đăng, Diệu lý tuệ đăng… Ngoài ra, Ngài còn chứng minh cố vấn thực hiện Bộ Đại tự điển Phật học và Bộ Phật Pháp căn bản song ngữ Việt - Anh do Phật tử Thiện Phúc biên soạn và ấn hành tại Hoa Kỳ.

Từ năm 2006, Ngài lâm bệnh duyên trong 9 năm và an nhiên thị tịch vào lúc 22h30 ngày 19/6/2015 (Ất Mùi), tại Tổ đình Minh Đăng Quang (Nam California, Hoa Kỳ), trụ thế 93 năm, hạ lạp 60 năm.

Như lời di nguyện của Ngài, kim quan Ngài được đưa về Pháp viện Minh Đăng Quang. Sau lễ trà tỳ, xá lợi kim thân của Đại lão Hòa thượng Pháp sư được phân thành sáu phần, trong đó có hai phần thờ tại Tịnh xá Trung tâm và Pháp viện Minh Đăng Quang (TP.HCM), bốn phần còn lại gửi về tôn thờ tại các quốc gia nơi Ngài di chúc.

 

Trong niềm tưởng nhớ và tri ân công hạnh sáng ngời của Đại lão Hòa thượng Pháp sư Giác Nhiên – bậc Thầy hiền khả kính, pháp tử của Ngài – Trưởng lão HT. Giác Toàn, đã thành kính dâng lên bài thơ tưởng niệm “Kính nhớ Thầy” với đôi dòng xúc động:

Đời Thầy Nam, Bắc, Tây, Đông
Công đức viên mãn thuận dòng bệnh duyên
Chín năm sâu lắng giải phiền (2006-2015)
Xả ly tứ đại, an nhiên tịch nhàn
Tăng Ni, Phật tử các hàng
Kính thương mến tiếc… lệ tràn bờ mi
Đạo tình sanh tử biệt ly
Thầy đi, con ở sầu bi khôn cùng
Trời Ca-li tiễn... lệ tuôn
Trời Sài Gòn đón… suối nguồn hiếu tâm
Xưa Thầy đi bóng xa xăm
Nay Thầy về lại tịch trầm hương thiêng
Thầy về trong giấc ngủ yên
Nhục thân tĩnh lặng ngự thuyền tường vân
Nam-mô Phật chứng pháp thân
Nam-mô Pháp bảo hiển thần Sa-môn
Nam-mô Tăng nhập Linh Sơn
Tứ đức “tịnh lạc ngã thường” thiền gia
Nam-mô Bát-nhã ba-la
Niết-bàn an trụ Tăng-già hạo nhiên!

Ban đạo từ chứng minh buổi lễ, Trưởng lão HT. Giác Giới đã tán dương công hạnh vô biên của cố Đại lão Hòa thượng Pháp sư và sách tấn hàng hậu học noi gương tu học: “Tròn 10 năm kể từ khi bậc hiền giả – Đại lão Hòa thượng Pháp sư Giác Nhiên tùy duyên an nhiên xả báo thân này. Ngài đến với đời nhẹ nhàng, sống giữa đời tròn đầy đạo hạnh và ra đi một cách thanh thản, trọn vẹn xả ly, như một đóa sen giữa đời ngát hương vô nhiễm. Hàng hậu học hôm nay vân tập tại đây, thiết lễ dâng hương tưởng nhớ công hạnh và đạo nghiệp của Ngài, cũng là sự thể hiện cho lòng tri ân - báo ân. Hơn nữa, mỗi hàng đệ tử chúng ta phải luôn tâm niệm tiếp nối tấm gương sống đạo và hoằng pháp không mỏi mệt, tâm nguyện rộng lớn và công đức giáo hóa của Đại lão Pháp sư Giác Nhiên, của Tổ Thầy, làm rạng danh và phát triển truyền thống Hệ phái PGKS trong lòng Phật giáo Việt Nam, đưa ánh đạo từ của Phật pháp hóa độ khắp tứ chúng. Có như vậy, tấm lòng nhớ ơn, tri ơn và biết đền ơn mới được trọn thành viên mãn”.

Đại diện Ban Tổ chức, HT. Minh Thành thay mặt chư Tôn đức Hệ phái PGKS, đã dâng lời cảm tạ đến chư Tôn đức, các cơ quan truyền thông và toàn thể đại chúng đã về tham dự, chung lòng tưởng niệm và phát tâm hộ trì Phật sự.

Trong niềm tưởng nhớ sâu sắc, dưới sự chủ trì của chư Tôn đức lãnh đạo Hệ phái PGKS, toàn thể đại chúng đã hướng tâm về Giác linh cố Đại lão Hòa thượng Pháp sư Giác Nhiên, thành kính xướng lễ dâng hương tưởng niệm.

Buổi lễ chính thức khép lại với nghi thức niêm hương tưởng niệm – hồi hướng. Trong không khí thanh tịnh và tiếng chuông trầm hùng, với sự xướng lễ của HT. Giác Pháp, toàn thể đại chúng đã đồng âm phúng tụng thời kinh, nguyện cầu Giác linh bậc Thầy khả kính – cố Đại lão Pháp sư Giác Nhiên được cao đăng Phật quốc, thể nhập vô sanh, tùy duyên hóa độ.

 

*****

Được biết trước đó, sáng cùng ngày, nhân lễ tưởng niệm 10 năm ngày viên tịch của Đại lão Hòa thượng Pháp sư Giác Nhiên, chư Tôn đức Giáo phẩm Hệ phái PGKS đã trang nghiêm nghi thức thiền hành, thiền tọa và nhiễu quanh bảo tháp tôn thờ xá lợi của Đại lão Hòa thượng Pháp sư tại Pháp viện Minh Đăng Quang và thành kính dâng hương tưởng niệm Ngài.

 

Một số hình ảnh được ghi nhận: