Chiều ngày 12/8/2025 (19/6N/Ất Tỵ), trong khuôn khổ khóa ACKH PL.2569, TT. Giác Phổ – Phó Thường trực Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Đắk Lắk, Phó Ban kiêm Chánh Thư ký Ban Hoằng pháp Hệ phái PGKS, đã quang lâm thăm và thuyết giảng tại hạ trường Pháp viện Minh Đăng Quang. Chủ đề pháp thoại “Mười điều tâm niệm của người xuất gia” được Thượng tọa chia sẻ như một kim chỉ nam quý báu, định hướng đời sống tu học của người Khất sĩ.
Mở đầu buổi giảng, Thượng tọa cung thỉnh chư Tăng cùng ôn tụng đoạn kinh trong Tăng Chi Bộ, Chương Mười Pháp, phẩm Mắng Nhiếc (VIII, 48). Bài kinh này khắc họa chân dung lý tưởng của bậc xuất gia, người luôn nuôi dưỡng tâm niệm thanh cao, hoài bão thánh thiện để xứng đáng là sứ giả Như Lai, đem lợi ích đến cho cả đạo và đời.
TT. Giác Phổ nhấn mạnh: “Mười điều tâm niệm không chỉ là lời dạy từ kim khẩu Đức Thế Tôn, mà còn là nền tảng giúp mỗi vị hành giả thường xuyên quán chiếu, tu chỉnh thân tâm và hoàn thiện giới hạnh”. Cụ thể:
1. “Ta nay đi đến tình trạng là người không có giai cấp”. Người xuất gia đã rời bỏ mọi địa vị xã hội, mọi phân biệt sang - hèn, giàu - nghèo. Sự từ bỏ ấy là để sống đời bình đẳng, hòa hợp, không còn vướng vào định kiến giai cấp. Đây là nền tảng phá tan mọi rào cản ngăn che tâm từ bi.
2. “Đời sống của ta tùy thuộc vào người khác”. Vị xuất gia, là người Khất Sĩ lấy hạnh khất thực làm chánh mạng nuôi thân, sống nhờ sự cúng dường thanh tịnh của đàn-na tín thí. Điều này nhắc nhở phải luôn khiêm hạ, tri ân và sử dụng từng vật phẩm một cách chánh mạng, không phung phí. Mỗi bữa ăn, mỗi chiếc y đều là máu mồ hôi của Phật tử, nên phải lấy đó làm động lực tinh tấn.
3. “Nay cử chỉ oai nghi của ta cần phải thay đổi”. Xuất gia đồng nghĩa với việc thay đổi cách đi, đứng, nằm, ngồi; cách ăn, mặc, nói, cười. Oai nghi của người tu không chỉ là hình thức bên ngoài mà còn phản ánh sự tu tập bên trong. Đây là lời nhắc nhở luôn giữ thân tướng đoan nghiêm để tạo niềm tin cho đời.
4. “Không biết tự ngã có chỉ trích ta về giới hạnh không?”. Mỗi ngày, người tu cần tự xét lương tâm: ta có phạm giới không? Lời nói, hành động, ý nghĩ có thanh tịnh không? Nếu tự mình còn thấy hổ thẹn, tức là cần gấp rút điều chỉnh.
5. “Không biết các đồng Phạm hạnh có trí, sau khi tìm hiểu, có chỉ trích ta về giới hạnh không?”. Không chỉ tự xét mình, vị xuất gia còn phải ý thức rằng giới hạnh của mình luôn được chư Tăng và đại chúng quan sát. Đây là sự nhắc nhở sống trong sự cẩn trọng, không để điều sai phạm làm mất niềm tin nơi huynh đệ và Phật tử.
6. “Mọi sự vật khả ái, khả ý của ta bị đổi khác, bị biến hoại”. Đây là quán vô thường. Những gì đẹp đẽ, ưa thích rồi cũng sẽ đổi thay, hoại diệt. Người xuất gia phải tập buông bỏ, không để lòng tham vướng mắc vào những thứ tạm bợ.
7. “Ta là chủ của nghiệp, là thừa tự của nghiệp, là thai tạng của nghiệp, là bà con của nghiệp, là chổ quy hướng của nghiệp; phàm nghiệp gì ta sẽ làm, thiện hay ác ta sẽ thừa tự nghiệp ấy”. Mọi hành vi, lời nói, ý nghĩ đều tạo nghiệp, và chính mình sẽ thừa hưởng kết quả. Không ai gánh thay, không ai trốn được. Điều tâm niệm này thúc đẩy vị xuất gia luôn gieo nhân lành, tránh xa nhân xấu.
8. “Đêm ngày trôi qua bên ta và nay ta đã thành người như thế nào?”. Thời gian qua mau, mạng sống ngắn ngủi. Mỗi ngày trôi qua là một bước gần hơn với vô thường. Người xuất gia cần tự hỏi: “Ta có tiến bộ hơn hôm qua không? Giới - Định - Tuệ có tăng trưởng không?
9. “Ta có hoan hỷ trong ngôi nhà trống không hay không?”. “Ngôi nhà trống không” là ẩn dụ cho tâm thanh tịnh, vắng bóng phiền não. Người tu cần tìm niềm vui trong đời sống giản dị, thanh vắng, không bị cuốn hút vào những tiện nghi hay hưởng thụ thế gian.
10. “Ta có chứng được pháp Thượng nhân, tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh không, để đến những ngày cuối cùng, các đồng Phạm hạnh có hỏi, ta sẽ không phải xấu hổ”. Đây là lời nhắc nhở cao nhất: tu không chỉ để hình thức mà phải chứng đạt pháp Thượng nhân - những bậc Thánh quả, tri kiến thù thắng. Đến cuối đời, nếu bị hỏi về thành tựu tu tập, ta có thể trả lời không hổ thẹn.
Theo Thượng tọa, mười tâm niệm này chính là nền tảng vững bền để người xuất gia nuôi dưỡng phạm hạnh, thăng tiến đạo đức và hướng đến giải thoát tâm linh. Buổi pháp thoại khép lại trong không khí trang nghiêm và hoan hỷ, để lại nhiều ấn tượng sâu sắc, trở thành nguồn động lực tinh thần quý báu cho chư hành giả đang an cư tu học tại Pháp viện Minh Đăng Quang.
Một số hình ảnh được ghi nhận: