Sáng 4/7/2025 (10/6/Ất Tỵ), HT. Minh Ngạn – Phó ban Tri sự kiêm Trưởng ban Kiểm soát Ban trị sự GHPGVN tỉnh Đồng Nai, Trưởng ban Hoằng pháp Hệ phái PGKS, Trụ trì Tịnh xá Ngọc Hòa (Biên Hòa, Đồng Nai), đã có buổi thuyết giảng thứ hai tại khóa ACKH PL.2569 trường hạ Pháp viện Minh Đăng Quang (TP.HCM).

Tiếp nối chủ đề “Từ bi và nhân cách”, HT. Minh Ngạn đã dẫn dắt đại chúng đi vào thế giới nội tâm sâu lắng, khai mở tuệ giác thông qua cuốn sách Compassion and Individual (Từ bi và nhân cách cá nhân) của Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14.

Mở đầu buổi pháp thoại, Hòa thượng ân cần khuyến tấn chư hành giả hãy trân quý thời gian an cư – khoảng thời gian vàng để quay về nếp sống tịnh tu, xa rời những ngoại duyên, dẹp bỏ vọng động, nuôi lớn nội tâm qua sự quán niệm và tỉnh thức. Hòa thượng nhấn mạnh: “Một tấc thời gian một tấc vàng. / Tấc vàng khó đổi tấc thời gian. / Tấc vàng lỡ mất còn tìm được. / Lỡ mất thời gian hết chỗ tìm”. Đó không chỉ là lời nhắc nhở về giá trị của thời gian, mà còn là lời đánh thức về ý thức tu học, thực hành để sống đúng với tinh thần của người xuất gia trong mùa hạ.

Đi sâu vào phần chính của buổi giảng, Hòa thượng nhắc lại quan điểm trọng yếu từ lời dạy của Đức Đạt Lai Lạt Ma: “Điều kiện thể chất chỉ đóng vai trò thứ yếu, trừ khi chúng ta bệnh nặng hoặc thiếu những nhu cầu cơ bản nhất. Một khi nhu cầu vật chất được thỏa mãn, người ta thường quên mất nhu cầu về tinh thần”. Đây là lời cảnh tỉnh thiết yếu trong thời đại mà con người thường bị cuốn hút bởi tiện nghi và hình thức bên ngoài. Hòa thượng kêu gọi đại chúng quay trở lại giá trị tinh thần, nơi nguồn cội hạnh phúc bền vững được hình thành.

Hòa thượng chỉ rõ, ngoài hạnh phúc tự thân thì có một hạnh phúc thực sự cao thượng hơn đó là: “Càng quan tâm đến hạnh phúc của người khác thì bản thân mình càng cảm thấy hạnh phúc nhiều hơn”. Hòa thượng nhấn mạnh về điểm này cho đại chúng, để qua đó sống với mọi người bằng tinh thần vô ngã vị tha. Bởi vì, “chính khi vun xới sự nhiệt tình và thân thiện với người khác đã giúp tâm hồn ta trở nên nhẹ nhàng, thanh thản”. Hạnh phúc ấy không còn lệ thuộc vào vật chất mà được sinh khởi từ tình thương vô điều kiện.

Việc giúp người không phải dễ phải có ý chí, nghị lực, sức chịu đựng và lòng nhẫn nại cao mới có thể vượt qua mọi chướng ngại, khó khăn. Còn nếu ta có một cách nghĩ khác, lấy khó khăn làm động lực, thử thách chính bản thân mình thì “ta nên biết rằng không chỉ riêng ta mà mọi người ai cũng đều phải chịu khổ. Nhận ra viễn cảnh thực tế ấy sẽ giúp ta có thêm quyết tâm để vượt qua nghịch cảnh”. Chính thái độ tích cực đó giúp hành giả chuyển hóa mọi chướng duyên thành cơ hội để trưởng dưỡng đạo tâm. Tâm càng vững vàng, thì lòng từ càng mở rộng.

Một điểm trọng tâm Hòa thượng truyền đạt đến đại chúng là: “Từ bi không thể tồn tại nếu thiếu vắng tinh thần vô ngã và vị tha”.

Khi không xem mình là trung tâm, người tu mới có thể bình thản đón nhận những nghịch cảnh mà không oán trách hay phiền muộn. Hỷ xả, vì vậy, không chỉ là buông bỏ, mà là kết quả của một nội tâm đã thoát khỏi ngã chấp. Từ bi cũng cần có đối tượng để thực hành và đối tượng đó chính là con người và cuộc đời quanh ta. Khi lòng từ được khởi từ nội tâm vô ngã, thì tình thương ấy không còn phân biệt, không điều kiện và không giới hạn.

Tiếp tục mở rộng tư tưởng từ bi sang đời sống xã hội, HT. Minh Ngạn giúp đại chúng quán chiếu về tính liên đới và phụ thuộc lẫn nhau trong cuộc sống. Ngài dẫn lời dạy từ cuốn sách: “Dù tài giỏi và đa năng đến đâu, một cá nhân sống tách biệt, độc lập thì sẽ không tồn tại”

Hòa thượng nhấn mạnh rằng, sự tương tác, nâng đỡ, và cảm thông là nền tảng của đời sống xã hội. Không chỉ con người, mà cả những loài sinh vật nhỏ bé nhất cũng đang sống nhờ vào bản năng cộng đồng. Từ sự thật ấy, lời dạy của Đức Tổ sư “Nên tập sống chung tu học” càng trở nên thiết thực và cấp thiết trong đời sống Tăng đoàn.

Ngoài ra, việc bày tỏ tình thương là một điều vô cùng quan trọng trong thời gian sanh con. Nếu người mẹ giận dữ và buồn phiền, thì dòng sữa thiêng liêng ấy sẽ không còn tươi mát và ngọt ngào nữa. Theo một số nhà khoa học, trạng thái tinh thần của phụ nữ có mang, vui hay buồn đều ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi.

Từ đó, Hòa thượng nhấn mạnh vai trò của cảm xúc tích cực trong mọi giao tiếp: “Một lời nói hòa nhã có thể làm ấm lòng người nghe, trong khi thái độ lạnh lùng sẽ khiến người đối diện xa lánh. Từ việc nhỏ như thế cho đến việc quan trọng khác, tình thương và sự tôn trọng người khác rất cần thiết cho đời sống hạnh phúc của con người. Chính tình thương và sự tôn trọng lẫn nhau là chìa khóa mở ra cánh cửa hạnh phúc cho gia đình và xã hội. Không ai có thể sống thiếu yêu thương. Bởi lẽ, cội nguồn yêu thương và bản chất chân thật của chúng ta đã nằm sẵn trong tự tánh tâm của mỗi người”.

 

Chia sẻ với thân hữu:

In bài viết: