Báo cáo tổng kết khóa tu Truyền thống Khất sĩ lần thứ 38

BÁO CÁO TỔNG KẾT

KHÓA TU TRUYỀN THỐNG KHẤT SĨ LẦN THỨ 38

TẠI TỊNH XÁ TRÚC LÂM
(Xã Hàm Tân, tỉnh Lâm Đồng)

(BAN THƯ KÝ KHÓA TU)

Nam Mô Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni Phật

 

 

Trong không khí trang nghiêm của buổi lễ Bế mạc khóa tu Truyền thống Khất sĩ lần thứ 38 do Giáo đoàn II đăng cai tổ chức tại Tịnh xá Trúc Lâm, chúng con xin đại diện Ban Thư ký kính trình báo cáo nội dung tu tập 10 ngày qua.

I. Thời gian, địa điểm tổ chức

Khóa tu được diễn ra từ ngày 23/10 đến 02/11/2025 nhằm mùng 03 đến ngày 13/09 Ất Ty, tại đạo tràng Tịnh xá Trúc Lâm (xã Hàm Tân, tỉnh Lâm Đồng).

 

II. Ban Chức sự

1. Ban Chứng minh

Trưởng lão HT. Giác Nhường – Giáo phẩm Chứng minh Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

Trưởng lão HT. Giác Tường – Giáo phẩm Chứng minh Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

Trưởng lão HT. Giác Giới – Giáo phẩm Chứng minh Hệ phái Phật giáo Khất sĩ – Thiền chủ. 

Trưởng lão HT. Giác Ngộ – Giáo phẩm Chứng minh Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

Trưởng lão HT. Giác Dũng – Giáo phẩm Chứng minh Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

2. Ban Tổ chức:

Trưởng ban Tổ chức: HT. Giác Toàn – Trưởng ban Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

Phó Trưởng ban kiêm Giám luật: HT. Giác Pháp – Phó Thường trực Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái Phật giáo Khất sĩ, Tri sư trưởng GĐ V.

Phó Giám luật:  HT. Giác Nhân - Giáo phẩm Hệ phái Phật giáo Khất sĩ, Tri sự phó Thường trực GĐ V.

Phó Trưởng ban kiêm Giám thiền: HT. Giác Sơn – Phó Trưởng ban Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

Phó giám thiềm: TT. Giác Nhường, Phó thư ký Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

Phó Trưởng ban kiêm Hóa chủ: TT. Giác Trực – Giáo phẩm Hệ phái Phật giáo Khất sĩ, Tri sự trưởng Giáo đoàn II.

Kiểm soát: TT. Giác Phước – Giáo phẩm Hệ phái Phật giáo Khất sĩ, Tri sự phó Thường trực Giáo đoàn II.

Các thành viên ban kiểm soát: TT. Giác Thuần (GĐ I), ĐĐ. Giác Khương (GĐ III), TT. Minh Y (GĐ IV), ĐĐ. Minh Thủy (GĐV), TT. Giác Nghĩa (GĐVI).

Chánh Thư ký: TT. Giác Hoàng – Giáo phẩm kiêm Chánh Thư ký Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

Phó Thư ký:

ĐĐ. Minh Viên – Phó thư ký Hệ phái Phật giáo Khất sĩ.

ĐĐ. Minh Tuế – Trợ lý Ban Thường trực Giáo phẩm Hệ phái Phật giáo Khất sĩ, Chánh Thư ký Giáo đoàn II.

ĐĐ. Minh Duyên – Phó thư ký GĐ II.

Điển lễ: TT. Giác Phương (GĐV), ĐĐ. Minh Nhật (GĐ I).

Chấp lệnh: ĐĐ Minh Long (GĐ II).

Trưởng ban Ngoại hộ: ĐĐ. Minh Ký – Trụ trì Tịnh xá Trúc Lâm, thôn Đông Hòa, xã Hàm Tân, tỉnh Lâm Đồng.

III. Ban Giáo thọ

Cung thỉnh chư Tôn đức: TL HT. Giác Giới, HT. Giác Toàn, HT. Giác Pháp, HT. Giác Sơn, HT. Giác Nhân, HT. Minh Thành, TT. Giác Hoàng.

 

IV. Số lượng chư Tăng tham dự

Tham dự khóa tu lần này, Giáo đoàn I có 9 vị, Giáo đoàn II có 27 vị, Giáo đoàn III có 27 vị, Giáo đoàn IV có 12 vị, Giáo đoàn V có 13 vị, Giáo đoàn VI có 8 vị. Tổng là 97 vị (gồm 6 vị Hòa thượng, 7 vị Thượng tọa, 82 vị Đại đức Tỳ-kheo, và 2 Sa-di).

 

V. Thời khóa và nội dung tu tập

Thời khóa sinh hoạt mỗi ngày bắt đầu thức chúng vào lúc 03g30 sáng và kết thúc vào lúc 21g00, gồm có: 2 thời Thiền tọa, 4 thời thiền hành, 2 thời học pháp, 1 thời khất thực nhận cơm độ ngọ và 1 thời sám hối cuối ngày. 

 

VI. Nội dung giảng dạy của Ban Giáo thọ

 1. HT. Giác Toàn: Thông qua bài giảng phương pháp tu tập thiền định của Lục Tổ Huệ Năng và Chơn lý “Nhập định” của Đức Tổ sư Minh Đăng Quang. Trong phần mở đầu, Hòa thượng đã trình bày về phương cách ngồi thiền theo truyền thống căn bản, trong đó hướng dẫn chi tiết 3 bước thực tập trong thiền học là: điều thân, điều tức và điều tâm.

Dẫn lời Ngài Lục Tổ Huệ Năng, Hòa thượng nhấn mạnh: “Ngoài lìa tướng là thiền, trong không loạn là định. Ngoài thiền, trong định, gọi là thiền định. Theo đó, thiền không chỉ là ngồi, mà là sống trong chánh niệm, tâm không dao động trước cảnh trần. Người tu cần rèn luyện để dù thấy, nghe, biết mọi điều nơi thế gian, tâm vẫn an nhiên, không dính mắc vào hơn thua, phải trái”.

Hòa thượng nêu: “Chân lý của vũ trụ là yên lặng. Yên lặng là lẽ thật, là chơn như, là Niết-bàn”, qua đó chỉ rõ, định là bản thể tịch tĩnh, hiện hữu trong mọi thời, mọi nơi, mà muốn có định thì phải hộ trì các căn giữ tâm kiên định, nuôi dưỡng ý chí giải thoát. Đặc biệt, giữ tâm thanh tịnh, chí hướng bền sâu trên con đường hành trì Giới - Định - Tuệ.

2. Trưởng Lão HT. Giác Giới: Ngài khẳng định “Giới - Định - Tuệ là nền tảng để duy trì mạng mạch Phật pháp”. Giới - Định - Tuệ chính là đạo đế, là phương pháp tu hành. Tuy nhiên, nếu hành giả không quán khổ, không hiểu tập, không thấy diệt thì không đủ động lực thiết tha để hành trì đạo đế. “Giống như người thấy bệnh nặng mới chịu uống thuốc, hành giả phải tuệ tri khổ, tuệ tri khổ tập, tuệ tri khổ diệt, tuệ tri con đường khổ diệt. Chỉ khi có chánh tri kiến về Tứ Thánh Đế, việc hành trì Giới - Định - Tuệ mới bền vững và mạnh mẽ”, Trong ngày tu thứ 8, Trưởng lão HT lại một lần nữa nhấn mạnh “Không có Giới, tâm không thể an; không có Định, trí tuệ không thể phát sinh; và không có Tuệ, đường đạo không thể sáng rõ. Ngài khuyên đại chúng nên tu tập và giữ gìn truyền thống này, như xưa kia đức Phật đã nói với các đệ tử của Ngài: Này các Tỳ kheo, truyền thống mà ta đã thiết lập, đó là Thánh đạo tám ngành, các ngươi chớ có để pháp này bị đoạn diệt, các ngươi chớ là người tối hậu sau ta”.

Theo Trưởng lão Hòa thượng, chánh tri kiến là chi phần hết sức quan trọng, đại chúng nên nghe học giáo pháp và khéo như lý tác ý sẽ thành tựu được. Ngài khẳng định, tất cả đệ tử Phật (xuất gia hay tại gia) điều có thể đạt được chánh tri kiến. Người có chánh tri kiến thì nhất định sẽ hướng về Niết bàn, an vui giải thoát.

3. Để thấy rõ các pháp đang hiện hữu, đặc biệt là các chướng ngai ngăn trở sự tấn hóa trong tu tập,  HT. Giác Pháp khéo đối chiếu 11 phép tấn hóa không được trong Luật nghi khất sĩ và 11 đức tánh không đầy đủ trong Đại kinh người chăn bò để làm nổi bật ý pháp nhằm cảnh tỉnh, nhắc nhở hàng Tăng Ni Khất sĩ soi rọi lại chính mình. Bằng sự kết tinh chọn lọc từ Kinh - Luật - Luận, Đức Tổ sư Minh Đăng Quang khéo trình bày bằng ngôn ngữ thuần Việt, để Tăng Ni Khất sĩ dễ hiểu dễ hành trì, vừa phù hợp căn cơ, vừa đúng với Pháp và Luật của Như Lai.

Ngoài ra, để làm nổi bật lên những truyền thống tốt đẹp của con đường Khất sĩ. Ngày thứ 9 của khóa tu. Hòa thượng trình bày những nét truyền thống của Hệ phái Phật giáo Khất sĩ cần được tôn trọng và giữ gìn: Thứ nhất là khất thực, Thứ hai là tinh thần hòa hợp “sống chung tu học”, Thứ ba là Tứ Thánh Chủng hay nói cách khác là Tứ Y Pháp trung đạo.

4. HT. Giác Sơn: Với kinh nghiệm tu tập lâu năm trong giáo pháp, Hòa thượng nêu lên ba phương pháp thực hành: thiền hành, tọa thiền và dục như ý túc được trích dẫn trong Thiền định của Bồ tát giáo.

Khi thực tập thiền hành, theo Hòa thượng sẽ giúp điều thân, điều khí, kết nối năng lượng âm dương giữa người và đất, làm cho thân an, tâm lạc. Trong tọa thiền, cần phải giữ cột sống thẳng, đầu hơi cúi, điều thân để điều tâm, quán sát cảm thọ đau như một đối tượng để vượt qua, thay vì tránh né. Với pháp dục như ý túc, là người tu cần có ước nguyện mong muốn chân chánh – khát vọng hướng đạo.

Ngoài ra trong thiền tập hành giả cũng cần thực tập 6 bước của Lục diệu pháp môn gồm: Sổ tức, tùy tức, chỉ, quán, hoàn và tịnh. Một tiến trình từ điều thân, nhiếp tâm đến thanh tịnh toàn thể, đưa hành giả trở về “như nhiên”, sống giữa đời mà tâm không động. Đặc biệt, khi đối diện thuận cảnh hay nghịch cảnh, người tu đều nên giữ lòng từ bi, vì đạo lực chân thật là phải đạt đến vô ngã, không còn chấp “của ta”, không còn người đối nghịch, như lời Đức Tổ sư MĐQ dạy: “Thân tịnh là xứ Phật, khẩu tịnh là pháp Phật, ý tịnh là con Phật, tâm tịnh là Đức Phật”.

5. HT. Giác Nhân nhắc đến ba pháp thường làm chướng ngại sự tu hành, đó là tham dục, sân hận và hôn trầm thụy miên, được Đức Phật chỉ dạy trong Kinh Tăng Chi Bộ.

Đối với tham dục: Nếu không như lý tác ý, người tu dễ bị sắc tướng lôi cuốn, khiến tâm mất định. Nói về sân hận, pháp chướng ngại thứ hai nó như ngọn lửa đốt cháy công đức, khiến tâm mất định, trí mờ đi. Người xuất gia phải lấy nhẫn nhục và từ tâm để đối trị. Với pháp chướng ngại thứ ba là hôn trầm, Hòa thượng giải thích rõ, đây đều là biểu hiện của sự lười biếng, thụ động và thiếu hân hoan trong tu tập, mỗi khi hành giả thấy hôn trầm thì cần phải tinh tấn và chánh niệm để vượt qua. Ngoài ra, Hòa thượng cũng chỉ ra bốn pháp giúp Tỳ-kheo không thối đọa, không từ bỏ con đường Thánh đạo: đó là Giữ giới thanh tịnh, Hộ trì các căn, Tiết độ trong ăn uống và Chánh niệm tỉnh giác.

6. HT. Minh Thành đã chia sẽ đề tài “Vai trò của đức tin trong Chơn lý theo các hướng tham chiếu với hệ tư tưởng Phật giáo”. Qua đây chư hành giả thấy rõ hơn về ý nghĩa đức tin, bằng nhiều lăng kính của Phật giáo Nguyên thủy, Phật giáo Đại thừa, Tịnh độ tông hay Thiền tông.

Hòa thượng nhận định rằng: "Tất cả đều quy về một mối, đức tin chính là nền tảng của đạo, nhưng không phải cứu cánh. Đức tin giúp ta đi, nhưng trí tuệ mới đưa ta đến". Như trong Chơn lý Tổ sư dạy: “Tôi là học trò, bổn phận của tôi là chăm chỉ học hành, tu tập, đó là con đường của tôi. Tôi phải có đức tin rằng tôi sẽ thành công như Thầy tôi”. Qua đó, Hòa thượng nhấn mạnh và khuyên hành giả giảm độ phóng tâm, biết dừng ở mục tiêu vừa sức, để có được tuệ giác. Bởi đức tin là gốc của đạo, là ngọn đèn dẫn đường, là phương tiện để vượt qua nghi ngờ, sợ hãi và đạt được trí tuệ.

7. TT Giác Hoàng đã dành thời pháp chia sẻ về “Quan điểm của Tổ sư Minh Đăng Quang về việc thờ phượng”.  Đây là chủ đề có giá trị không chỉ với truyền thống Khất sĩ mà liên hệ trực tiếp đến mọi truyền thống tôn giáo và đến cả hàng xuất gia lẫn tại gia. Dựa trên Chơn lý “Chánh Kiến” số 22, Thượng tọa triển khai thứ lớp bốn bậc thờ phượng mà Tổ sư đã dạy, đi từ thờ cốt tượng, thờ kinh sách, cho đến thờ vị Thầy dạy đạo và cuối cùng là thờ bản tâm trong sạch.

Trong việc thờ cốt tượng, TT. Giác Hoàng nhận định, PGKS vẫn có chánh điện và thờ Đức Bổn Sư Thích-ca như biểu trưng của lòng tôn kính, là bước khởi đầu của việc phát khởi tín tâm. Tuy nhiên, nên cần vượt qua hình tướng để đạt được cấp độ tu tập cao hơn. “Thờ cốt tượng đâu bằng thờ kinh sách học hành”, bởi kinh sách là biểu tượng của trí tuệ và chánh pháp. “Việc gìn giữ và học hỏi Bộ Chơn lý là vô cùng quan trọng để đường lối Khất sĩ không bị phai mờ. Pháp bảo là Thầy của Phật, Thầy của Tăng và chúng sanh. “Thờ kinh sách cũng chẳng bằng thờ ông Thầy dạy đạo cho mình hiện tại đang sống”. Bởi “Người Thầy có vai trò dẫn dắt tâm linh, khai tâm mở trí, là bản kinh sống, người dẫn đường bằng thân giáo, khẩu giáo và ý giáo, giúp đệ tử ‘đặt lại bàn chân’ để đi đúng hướng về nẻo giác. Nhưng ở bậc cao nhất là thờ bản tâm trong sạch của mình, Tổ sư dạy: “Thờ ông thầy kia sao bằng thờ bản tâm của mình trong sạch”. Thờ bản tâm trong sạch là biểu tượng tối thượng của sự tự giác, quay về tu tập chính bản thân mình. Trong tinh thần Khất sĩ, bản tâm thanh tịnh, hay bản tâm trong sạch là tính khả tịnh (tiềm năng thanh tịnh) và tính khả giác (tiềm năng giác ngộ) của mỗi người.

Ngoài ra, để hỗ trợ thêm cho chư hành giả của khóa tu. Được sự chứng minh của chư Tôn đức Giáo phẩm, Ban tổ chức đã mời: TT. Giác Trực, TT. Giác Phương, TT. Giác Nhường, ĐĐ. Minh Viên, ĐĐ. Minh Nhật đã lần lượt chia sẻ nhiều chủ đề khác nhau, xuyên qua kinh nghiệm tu học tự thân của các vị để chia sẻ đến đại chúng, đã phần nào giúp cho chư vị hành giả ôn lại những bài học từ giáo pháp, từ trong thực tế cuộc sống tu hành và gắn kết với giáo pháp Tổ Thầy hơn.

VII. Nhận định chung

Với gần 100 vị hành giả tham dự từ các Giáo đoàn, trú xứ tỉnh thành khác nhau, thân lâm về nơi đây để cùng phát nguyện, khép mình trong đời sống quy củ, chuyên tâm tu học, tùy thuận với sự chỉ dạy của các bậc Thầy khả kính đã tạo nên một khung cảnh thanh tịnh và nhiều năng lượng an lành.

Khóa tu lần này được diễn ra vô cùng trang nghiêm và gặt hái nhiều thành tựu là nhờ vào sự nhiệt tâm của chư Tôn đức GĐ.II PGKS và Đại đức trụ trì Tịnh xá Trúc Lâm đã kiến lập trú xứ thoáng rộng, xanh mát cho đại chúng được bình an nhẹ nhàng trong việc tu học. Bên cạnh đó, sự phát tâm hộ trì chư Tôn đức Tăng Ni các đạo tràng đã hướng dẫn quý nam nữ Phật tử gần xa, mỗi ngày điều trở về Tịnh xá Trúc Lâm nơi đây để phát tâm sớt bát cúng dường, giúp hành giả được an ổn tu tập trong 10 ngày qua. Và một điều vô cùng quan trọng là sự hiện diện của chư Tôn đức Giáo phẩm đã trực tiếp thân hành tận tình hướng dẫn chư vị hành giả trong từng thời khóa tu học, sự nhiệt tâm tinh tấn và thực hiện tốt nội quy của mỗi hành giả tham dự khóa tu đã tạo nên một năng lượng bình an, viên mãn thành tựu.

Khóa tu lần này, mặc dù thời tiết không được thuận lợi, ảnh hưởng mưa bão, có một ít vị tứ đại bất hòa bị nhức đầu, cảm lạnh…nhưng với sự tinh tấn của tự thân, sự quan tâm thăm hỏi của quý vị trong Ban ngoại hộ, các vị ấy cũng mau chóng bình phục.

VIII. Kết luận

Kính bạch chư Tôn đức,

Kính thưa đại chúng,

Mười ngày tu học vừa qua, là mười ngày chư hành giả được sống trong đời sống phạm hạnh của hàng Sa-môn Thích tử, được trải nghiệm nếp sống thanh cao của người Khất sĩ, được thực hành lời dạy của Đức Tổ sư về nếp sống “Phép Tăng chẳng lìa đoàn, nên tập sống chung tu học”, giúp thành tựu được pháp học và pháp hành từ sự hướng dẫn chỉ dạy của chư Tôn đức Giáo phẩm và chư vị giáo thọ. Với ân đức và lòng từ cao rộng ấy, chúng con mãi mãi khắc ghi.

Xin chân thành cảm ơn chính quyền địa phương đã tạo điều kiện thuận lợi về mặt pháp lý, an ninh trật tự để khóa tu được diễn ra tốt đẹp.

Kính nguyện chư Tôn đức pháp thể khinh an, tuệ đăng thường chiếu để mãi là bậc Thầy hướng đạo cao quý cho chúng con và chúng sanh trên lộ trình tu hành giác ngộ giải thoát.

Kính chúc chư hành giả trang nghiêm tự thân, tinh tấn tu trì, thành tựu đạo quả như lòng mong ước của Hòa thượng Thiền chủ và chư Tôn đức Giáo phẩm.

Kính chúc quý nam nữ Phật tử thân tâm an lạc, tín tâm kiên cố, vạn sự cát tường như ý.

 

Nam mô Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni Phật