Chánh niệm là tinh yếu của thiền tập, là một trong những pháp tu căn bản của người học Phật, là lộ trình đưa hành giả đi trên con đường giác ngộ, giải thoát. Hòa thượng Nhất Hạnh, vị cao Tăng của Phật giáo thời hiện đại, cũng là bậc Thầy của chánh niệm. Một trong những lời dạy nổi tiếng của Ngài về việc thực hành chánh niệm được gói trọn trong lời kệ mà nhiều người vẫn thường quán chiếu: Đã về, đã tới, bây giờ, ở đây. Lời kệ đó đã trở thành thiền ca của Tăng thân Làng Mai, trở thành kim chỉ nam cho phương pháp thực tập để chuyển hóa những nỗi khổ niềm đau trong cuộc sống, ngõ hầu tìm về bến bờ an lạc, ngay trong phút giây hiện tại.

Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của chánh niệm, luôn quan tâm đến việc hướng dẫn Phật tử hành pháp, Hòa thượng trụ trì và quý Sư tại tịnh xá Ngọc Tường (TP. Mỹ Tho - tỉnh Tiền Giang) đã quyết định mở các ngày tu với chủ đề “Chánh niệm trong im lặng”. Trước mắt, ngày tu này được tổ chức mỗi tháng một lần, vào ngày Chủ nhật, theo sự sắp xếp của quý Sư, phù hợp với lịch sinh hoạt của chư Tăng và Phật tử ở tịnh xá.

Ngày tu được bắt đầu từ 6 giờ đến 16 giờ cùng ngày. Vào buổi sáng, Hòa thượng trụ trì dành khoảng ba mươi phút để sinh hoạt với đại chúng. Hòa thượng giải thích rõ mục đích, ý nghĩa, lợi ích của việc thực hành chánh niệm; lịch tu tập, những khó khăn mà hành giả thường gặp phải khi hành pháp. Một trong những yêu cầu quan trọng của ngày tu là việc giữ im lặng, tránh tối đa việc giao tiếp bằng lời nói. Đó là một trong những cách để dừng lại thói quen lăng xăng, vọng động trong tâm. Nói cách khác, là mỗi người sẽ hạ tâm mình xuống trong ngày này.

Còn có một đặc điểm nữa trong khóa tu. Đó là, hành giả hoàn toàn không bị lệ thuộc bởi không gian, thời gian. Chỗ tu là bất cứ nơi nào trong khuôn viên tịnh xá. Thời gian là bất cứ giờ nào trong ngày. Ví dụ, hành giả vẫn có thể kéo dài thời gian tu cho đến 12 giờ trưa, thời khắc mà năng lượng vũ trụ lan tỏa trong không gian, giúp người tu có được trạng thái tâm thanh tịnh, an lạc trong ngày. Như vậy, hành giả được tự do tuyệt đối với lịch tu của riêng mình, không phải bận tâm về địa điểm tu tập, về thời gian hòa chúng. Do đó, sẽ được chánh niệm liên tục trong sự sâu lắng. Và đây, chính là nhân, là yếu tố quyết định giúp hành giả đạt được sự an lạc, thanh tịnh!

Hòa thượng đã đưa ra một số ví dụ cụ thể và hướng dẫn cặn kẽ các phương pháp hành trì, giúp hành giả ý thức rõ những gì đang xảy ra trong thân, tâm và hoàn cảnh xung quanh, đặc biệt là cách chuyển từ thất niệm sang chánh niệm. Ngài cũng không quên sách tấn Phật tử tinh tấn vượt qua những thói quen, những tập khí, nghiệp chướng vốn sâu dày trong tâm thức hành giả. Buổi sinh hoạt đã giúp Phật tử định hướng và hình dung rõ ràng các bước đi trong lộ trình tu tập. Mặt khác, thời khóa sinh hoạt tuy ngắn, nhưng đã khích lệ mọi người nỗ lực chuyển hóa tự thân, từng bước, từng bước tỉnh thức trong chánh niệm.

Cho đến nay, ngày tu “Chánh niệm trong im lặng” đã diễn ra qua ba kỳ. Số hành giả tham gia mỗi kỳ trên dưới một trăm người. Đây là những Phật tử tự nguyện đăng ký dự khóa tu sau khi được Hòa thượng trụ trì hướng dẫn cách sinh hoạt và những qui định trong ngày tu. Bởi lẽ, so với những ngày tu tập khác (cúng Hội, thọ bát quan trai, tu Phật thất…), yêu cầu của ngày tu này khá đặc biệt. Hành giả phải thật tỉnh thức, chánh niệm trong các oai nghi, tuyệt đối giữ im lặng, góp phần tạo không gian thanh tịnh cho sự tu tập của đại chúng.

Một điều đáng trân quý là, suốt ba kỳ vừa qua, hầu hết mọi người đã tuân thủ một cách tự giác và nghiêm ngặt các quy định của quý Sư. Lần đầu tiên, một khóa tu với sự có mặt của cả 100 người, mà vẫn giữ được không gian yên lắng đến vậy. Ở giảng đường, trên chánh điện, trong khuôn viên nhà Ni, khu tịnh tu của Phật tử…. nơi đâu cũng xuất hiện những chiếc áo giới, áo tràng, lặng lẽ thực hành pháp môn của riêng mình, trong im lặng.

Có người ngồi tịnh tu ở một góc nào đó, có người thong dong những bước chân kinh hành trên các lối đi… Sự im lắng, im lắng nhưng không hề lạnh lẽo, cô tịch. Trái lại, bên trong sự im lắng đó có thể cảm nhận được sức sống, sức tu tập của một hội chúng thanh tịnh.

Chợt nhớ đến câu chuyện kể về thời Đức Phật, khi Vua A-xà-thế tìm đến khu rừng, nơi Phật và các vị Tỳ kheo đang công phu thiền định.

Nhà vua A-xà-thế nhìn thấy dưới gốc cây, bụi trúc, bên các dòng suối, bờ cỏ lau, đâu cũng có bóng dáng các vị Khất sỹ im lặng tọa thiền. Trên 1.000 người - không một tiếng động! Râu tóc vua dựng đứng lên vì sợ hãi! Bao sức mạnh quyền uy sụp đổ trước sức mạnh của sự Im-Lặng-Hùng-Tráng. Đây là sự Im-Lặng-Hùng-Tráng của thiền định.

Không thể so sánh một cách khập khiễng. Chỉ có thể học theo gương thực tập chánh niệm, chánh định của Đức Thế Tôn và các vị thánh đệ tử của Ngài. Nhưng ở một chừng mực nhất định, có thể thấy được phần nào tác dụng của sự thực tập chánh niệm. Khi sự thực tập ấy diễn ra với sự tham gia của hội chúng, thì sức mạnh ấy càng được nhân lên gấp nhiều lần.

Ngày tu chánh niệm trong im lặng vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm. Chắc chắn, quý Sư sẽ lắng nghe, quán chiếu và có một số điều chỉnh sao cho phù hợp hơn nữa với trình độ và nhu cầu tu tập của số đông hành giả.

Trước mắt, ngày tu này là một điểm mới trong chương trình tu học ở tịnh xá, là sự trăn trở và quyết tâm hướng dẫn Phật tử tu tập của Hòa thượng trụ trì và quý Sư, là nỗ lực tinh cần của nhiều Phật tử.

Xin được thành tâm cảm niệm công đức của Hòa thượng trụ trì và quý Sư. Mong sao, ngày tu chánh niệm trong im lặng sẽ ngày càng đạt nhiều thành tựu, trình độ tu tập của Phật tử ngày càng được nâng cao, không phụ lòng từ bi và công lao dạy dỗ của chư Tôn đức.

                      Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

Chia sẻ với thân hữu:

In bài viết: