Mùa Xuân lại đến, thế là thêm một năm nữa tôi đón xuân nơi xứ người. Một mình, tôi rảo bước trong không gian bao la và trầm lắng, trong cái lạnh buốt giá của tiết trời Vũ Hán. Thật khó tả cái cảm giác của tôi lúc này. Trong không gian thênh thang này, tôi và cảnh vật thiên nhiên đang đồng hành. Tôi thầm nghĩ Xuân chỉ là khái niệm “đến” và “đi”. Sao cứ mỗi lần xuân đến thì khung cảnh của trường trở nên vắng vẻ, êm ả đến thế? Có lẽ bởi sự thiếu vắng của yếu tố con người. Trong dịp này, hầu hết tất cả giáo sư, sinh viên đều về quê nhà đón Xuân cùng người thân và gia đình.

Từ trên tầng 13 của ký túc xá, tôi nhìn quanh thành phố và cảm nhận không khí rộn ràng và tấp nập của những người đang mua sắm, chuẩn bị đón Tết. Đang trong dòng tư tưởng “đến”, “đi”, “ta”, “người” thì bỗng nhiên xuân hiện ra trước mắt và nhẹ nhàng biện ngôn rằng xuân không đến, không đi. Xuân không phải của một cá nhân hay tập thể, xuân không có một khái niệm, không có một định nghĩa nào cụ thể, bởi vì xuân là xuân. Còn các biểu hiện mà ta thường gán cho “xuân” chỉ là tùy duyên của cuộc sống. Tùy duyên cuộc sống? Tôi đang ngẩn ngơ, thì xuân đã tiếp lời giải thích.

Góc xuân nơi Đại học Tổng hợp Vũ Hán

Tùy duyên trong cuộc sống không có nghĩa là phó thác cuộc đời mình cho tự nhiên, cho xã hội quyết định. Không phải như những cành cây khô mặc tình cho dòng nước cuốn trôi vùi dập, để rồi một lúc nào đó dòng nước lại dạt chúng vào bờ. Đây là sự biểu hiện vô ý thức, không định hướng. Tùy duyên là sự hòa mình vào tự nhiên để cải thiện tự nhiên, là sự dấn thân vào xã hội để góp phần điều chỉnh những hành vi xấu, bất thiện đang tồn tại trong xã hội.

Tùy duyên là sống mà không câu nệ và chấp trước bất cứ một sự việc nào dù đó là thuận hay nghịch trong cuộc sống. Những việc đã và đang diễn ra đều là những bài học làm tăng thêm vốn kinh nghiệm cho bản thân dù đó là việc tốt hay xấu, đem đến thành công hay thất bại. Với những kinh nghiệm ấy, chúng ta sẽ vận dụng trong cuộc sống hiện tại và tương lai, sử dụng chúng để tiếp nhận và ứng đối với những gì đang và sẽ diễn ra. Những hiện tượng của cuộc sống, của xã hội đều vô định tính. Con người, xã hội và điều kiện cuộc sống luôn thay đổi và vận động. Đây là sự tồn tại hoàn toàn hiện thực và khách quan. Bởi lẽ, mọi việc trong cuộc sống không phải lúc nào chúng ta cũng có thể sắp đặt được. Có những sự việc do mình thiết lập, nhưng cũng có những việc do điều kiện tự nhiên và nhân duyên kết hợp tạo nên. Vì thế, chúng ta không thể trốn tránh những gì đang diễn ra, ngược lại chúng ta phải đối diện, phải có bản lĩnh tiếp nhận và giải quyết trên cơ sở những điều kiện vốn có. Cần hòa mình vào quy trình cuộc sống để rồi từ đó phát huy và cống hiến cho đời những gì tốt đẹp mà mình đang có và xã hội đang cần. Cuộc sống là mảnh đất để chúng ta sống với chính mình và thực thi lý tưởng của chính mình. Đây chính là giá trị thực tiễn của sự "tùy duyên."

Nước là hình ảnh độc đáo được sử dụng để chỉ lối sống tùy duyên. Dù ở điều kiện nào, môi trường nào nước vẫn thích ứng, "Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài". Dù nước có thay đổi hình thức, tướng dạng nhưng không hề thay đổi bản chất. Đây là tinh thần "tùy duyên bất biến." Tùy duyên là để thuận theo nguyên lý cuộc sống, bản chất cuộc sống; sống Đời mà không mất Đạo, với tinh thần này chúng ta có thể hiện hữu khắp nơi cùng chốn, hiện hữu trong từng ý niệm, hiện hữu trong từng cử chỉ, hành vi. Nếu chúng ta có thể sống và vận dụng được tinh thần "tùy duyên bất biến" thì chúng ta sẽ luôn luôn duy trì được ánh sáng của tự tâm, sẽ không bị những cám dỗ lôi kéo, không bị bất cứ hiện tượng sự vật nào làm cản trở hoặc đánh mất giá trị cuộc sống, con đường lý tưởng của chúng ta.

Thế là xuân đã tỉ mỉ tường thuật bản chất của các hiện tượng cuộc sống, nguyên lý sống và giá trị sống. Thật cảm ơn xuân đã cho tôi một mùa xuân thật an lành, ấm áp trong cái lạnh cuối đông nơi xứ người.

                                                        (Bài đã được đăng trong Đuốc Sen 6 – Xuân Canh Dần)

Chia sẻ với thân hữu:

In bài viết: