Trước thảm trạng giông mưa trời táo bạo
Rặng lau xanh quằn quại uốn theo chiều
Sức tàn phá cuốn nhồi bao cơ xảo
Đã qua rồi, trở lại cảnh đìu hiu
Loài người sánh nào hơn ngàn lau yếu
Quyền sát sanh đâu phải ở nơi mình
Trước võ trụ mênh mông, đành phận chịu
Thêm nỗi già dày xéo tấm thân xinh
Cơn bịnh hoạn, tủi cho đời cô tịch
Nào thân bằng, quyến thuộc ở đâu đâu
Chẳng gì khổ, sớt chia người nhiều ít?
Mà bạc tiền không chuộc nổi đau sầu!
Rồi già chết xô lần thân ngũ uẩn
Cõi trần hoàn ai dễ đỡ nâng ai
Chỉ duyên lành, nghiệp dữ tay hậu thuẫn
Vẫn cùng ta chung thủy chớ hề sai
Điên đảo tưởng đường đời đầy êm thắm
Nay giựt mình, quyến luyến ướm rã tan!
Chi mà phải bận lòng trong lạnh ấm
Phải chăng đây đã tỉnh giấc mộng tàn!
Đời hay mộng, mộng đời đà thấy rõ
Ráng thực hành, lánh nghiệp tạo nên duyên
Đặng nương cậy, mong qua bờ giác ngộ
Hưởng tiêu diêu lạc thú cõi vô phiền
Cam phụ bạc thế gian tuồng giả tạm
Dưới bóng từ, un đúc một tâm linh
Vòng cương tỏa, thoát ra ngoài giới hạn
Cất bước lần, tinh tấn nẻo siêu sanh
***
Mục kiến quần sanh thọ khổ nàn
Đích nhiên thế sự họa đa đoan
Ánh vàng trổ mặt soi tam giới
Sáng chiếu Ta-bà khắp thế gian
Phật hóa độ người qua biển khổ
Pháp dìu dắt chúng khỏi lầm than
Ra vào tự tại, ai ai cũng
Đời hết tai ba đến Niết-bàn
***
Mừng thấy kim gian nảy pháp quan
Mông lung được rọi ánh huy hoàng
Muôn trùng sáng suốt phong quang kết
Ngàn cõi âu sầu tịch mịch tan
Rực rỡ ngày về mê chợt tỉnh
Âm thầm đêm hết, mộng hầu tàn
Lập lòe đuốc huệ nêu tiêu biểu
Để chỉ rõ đường xuất thế gian
***
Thế gian đầy dẫy sự tai nàn
Chẳng lựa nghèo hèn, chẳng lựa sang
Chết sống chậm chăng đôi tấc thở
Luân hồi ngắn ngủi một thời gian
Cuộc đời giả tạm đeo chi nhỉ
Nhẹ bước tìm về cõi lạc hoan
Trần thế mịt mờ trong cát bụi
Tang thương biến đổi cảnh mơ màng!
Bên thác nước rộng dài sâu thẳm
Đá xây thành, phong lẫm đôi từng
Dòng tuôn, giọt tóe muôn trùng
Rợn người với tiếng đì đùng sóng reo
Trên không gian, bóng thiều ảm đạm
Áng mây mờ lãng đãng bay đi
Bay vòng vũ trụ huyền vi
Ráng hình lắm lúc ly kỳ đổi thay!
Thấy nước chảy, mây bay nao dạ
Xét người đời tàn tạ mấy hồi
Thời gian mây đến nước trôi
Đêm qua ngày lại luân hồi vần xoay
Gẫm trong cõi trần ai khổ não
Mọi sự đều mộng ảo vô thường
Bao lần biến đổi tang thương
Sanh, già, đau, chết là đường thế gian
Ánh nhựt nguyệt hai quang cấp bách
Thoi tay sang tên lách dây cung
Thôi đành mượn thú nâu sồng
Tiêu dao ngày tháng cửa Không sửa mình
Những lục dục thất tình dứt bỏ
Thói diêm lương nào có bận lòng
Ích gì sự thế mà trông
Một mai rồi cũng tay không xuống mồ!
Luận giải cuộc cơ hồ tâm định
Bỗng giựt mình dường tỉnh chiêm bao
Nước trong sóng bủa lao xao
Mây mờ gió cuốn bay vào xa xăm
Than ôi! Thế sự thăng trầm!!!
***
Phật pháp ra đời có mấy khi
Khuyên người nẻo thẳng khá hồi quy
Xuất gia chánh giáo không rời bát
Lánh tục chơn truyền khá đắp y
Giới luật đành rành lời Phật thuyết
Kinh văn tỏ rõ hạnh Tăng trì
Hỡi ai chí thích nơi chơn lý
Kinh nghiệm cho rồi sẽ bước đi
***
Mừng nay đạo đức bố cho đời
Thay đổi phong trào máy rộng khơi
Ánh rọi mây lành năm sắc vẻ
Sáng lòa rừng Thích bốn phương trời
Phật dìu nhứt thiết sanh linh khổ
Pháp giải nghiệp duyên thúc phược đời
Ra chốn kim gian muôn mắt chú
Đời càng tiến hoá độ theo thời
***
Theo thời phải cố gắng công phu
Đạo đức cao siêu lại nhiệm mầu…
Ánh roi Á, Âu mau cảm hóa
Sáng soi Phi, Mỹ sớm quay đầu
Phật nâng thế giới không nghiêng ngửa
Pháp độ quần sanh tận trí ngu
Hỡi khách hồng trần mau tỉnh giấc
Ai gần cửa Phật thoát bi sầu!
Vừng đông rạng nhuộm sơn hà cẩm tú
Phản ánh hồng, lóng lánh giọt sương mai
Gió phảng phất lung lay cây cỏ ngủ
Động xạc xào, vũ trụ tỉnh giấc say
Chim chóc hót trên cành nghe ríu rít
Đượm nực nồng, sặc sỡ sắc hương hoa
Giữa cảnh trí biết bao màu thanh lịch
Đường mát êm, vui cất bước Ta-bà
Đi cứ đi, tiếng lòng hằng quyến rũ
Đi đến nơi sở vọng của tâm hồn
Luống chểnh mảng theo duyên đời lạc thú
Và cũng theo nhu yếu trước sinh tồn
Đi đi mãi, vẫn còn chưa tới chốn
Giờ khắc qua, lệch bóng ngả xiên Tây
Nơm nớp nỗi bơ vơ nơi đình đốn
Lỗi ác vàng, vội lẩn khuất rặng cây
Buổi lặng lẽ biểu dương đời hiu quạnh
Ánh sương mờ xóa nhạt cảnh thiên nhiên
Giọng rền rĩ kêu chiều đàn dế lạnh
Vạn vật lần chìm đắm khoảng đời đen
Dưới nghiêm lịnh tuần huờn không di dịch
Ôi! Tương lai! Hy vọng lắm mà chi?
Rồi cũng với thời gian tiêu diệt tịch
Thân thể người điêu đứng phút mê ly
Tránh gió bụi, rẽ chơn tầm nẻo đạo
Gội tinh thần, trần lụy được sạch trong
Sớm trở gót trên đường đầy mộng ảo
Dắt tâm hồn đến tận cõi hư không
***
Trần hoàn thăm thẳm bóng hôn cù
Ánh sáng kim gian bỗng rạng thu
Rực đuốc Từ quang soi nẻo tối
Chong đèn trí huệ vạch đường u
Hồi chuông tự giác rồi tha giác
Giáo pháp mình tu lại kẻ tu
Như thế công duyên rày phỉ nguyện
Liên đài chung hưởng cảnh u du
***
Lố xố vầng mây ánh sáng trời
Rày mừng nhựt nguyệt đã ra đời
Phủ trùm giáo lý cùng Nam Bắc
Cảnh tỉnh quần mê khắp mọi nơi
Gởi khách si hồn về giác ngạn
Đưa thoàn đại nguyện lối mê khơi
Nhơn sanh mong đấy siêu trần lụy
Thoát vực trầm luân đến thảnh thơi
***
Đạo Phật từ đây đã nảy nhành
Đạo tâm kẻ trí rất cao thanh
Tài bồi rạng vẻ nền chơn lý
Khuyên nhủ cùng nhau tấc dạ thành
Vân cẩu toan chi trường mộng trạch
Vô thường đâu hẹn kiếp thương sanh
Lợi danh khuôn khổ ham chi nữa
Sớm khá tầm tu nẻo phước lành.
Đời người gẫm khác chi vầng trăng tỏ
Lại ví như hoa nở tỏa hương lan
Nhưng trải qua thời gian chưa mấy độ
Rồi phôi pha, trăng lặn đóa hoa tàn!
Tuy trời đất bao la trông man mác
Vũ trụ dường vô thỉ với vô chung
Vòng công lệ cũng chịu đường biến tác
Khoảng không gian thay đổi vẫn khôn cùng!
Kìa biển rộng mênh mông đầy sóng gió
Lượn hải triều dõng mãnh cuốn nước sâu
Sức hùng vĩ tưởng ngàn năm kiên cố
Mà bao lần bãi bể hóa nương dâu
Những cây cỏ, núi sông cùng trần sắc
Những muôn loài vạn vật ở thế gian
Hễ hữu tình, hữu hoại phần định chắc
Khó hững hờ, xao lãng nỗi hiệp tan!
Không gian vậy, thời gian đâu cũng vậy
Ngày đêm qua, tuổi chẳng đợi chờ ta
Dầu mịt mờ, mắt trần chưa dễ thấy
Đều thành, trụ, dị, diệt một sát na
Sanh đã khổ, vô thường càng thêm khổ
Có vật gì vững chãi được bền lâu!
Thoạt thấy đó, thoạt nhìn liền mất đó
Ích chi mà dan díu trước lòng sầu
Chi bằng sớm lần hồi ta dứt bỏ
Đặng tìm nơi bất diệt cõi vô sanh
Ráng tạo trữ phước lành dầu to nhỏ
Đặng làm cho đạo quả chóng viên thành
***
Trần khổ bao la biển tối tăm
Pháp đăng rạng chói cõi âm thầm
Hoàn toàn sáng suốt người lên bổng
Kẻ vượt bờ kia, kẻ xuống trầm
Ác nghiệp nặng mang dây chướng ngại
Thiện duyên rộng liễu đạo cao thâm
Biểu dương cuộc thế đời mê tỉnh
Mê tỉnh chỉ vì tịnh, vọng tâm
***
Khuyên cùng kẻ trí ráng lo tu
Mê mải làm chi cuộc võng dù
Danh lợi dường như chòm mây nổi
Thế quyền nào khác đám phù du
Xin đừng buộc kết dây oan trái
Thì khỏi vương mang mối tạc thù
Cửa Phật ra vào vui chí hướng
Thung dung ngày tháng khỏe ngàn thu
***
Phật lý cao siêu khó giải bày
Mùi Thiền mặn lạt nếm rồi hay
Mặn nồng xu hướng đường không vọng
Lạt lẽo xa lìa nẻo chẳng ngay
Danh lợi chi màng phường giả tạm
An nhiên tu tỉnh chốn linh đài
Cao vun Bồ-tát nền công đức
Để tế độ người giữa nạn tai.
Khắp vũ trụ ngày Xuân quang đãng
Ánh vừng đông tỏ rạng chơn mây
Non sông gấm vóc trải bày
Bức tranh thủy mạc điểm màu tịch dương
Trông phong cảnh chán chường trước mắt
Đầy long lanh nước bạc chói trong
Kìa non nhấp nhoáng ngàn thông
Lá xuân phản ánh lửa hồng phất phơ
Đàn dã thú vẩn vơ vui sống
Đám chim xanh chiu chít trên cành
Muôn loài vạn vật có sanh
Vẫn đồng thừa hưởng tinh anh mặt trời
Phóng tia sáng nơi nơi soi khắp
Soi cõi đời vật chất tối tăm
Không thì thế giới âm thầm
Riêng phần nhơn loại thăng trầm nào hay
Sống mịt mờ cần thay ánh sáng
Cả nhơn sanh ngày tháng nhu cầu
Xác thân nương ánh mặt trời
Tinh thần trái lại nhờ nơi pháp mầu
Ánh thiên nhiên mặc dầu rực rỡ
Phải có đèn trí huệ phát minh
Trải qua biết mấy công trình
Mắt trần chưa dễ vô tình thấy đâu
Sánh Phật pháp, rừng sâu thăm thẳm
Nẻo quanh co u ẩn khó lường
Cây cây, cỏ cỏ vấn vương
Một phen đều phải lạc đường không ra
Phật nay đã cách xa nhân loại
Muốn sao cho khỏi hoại pháp môn
Tam tàng: Kinh Luật Luận đồng
Đêm ngày nghiên cứu khỏi hòng sai đi
Những diệu pháp huyền vi thâm viễn
Phải lọc lừa bỏ huyễn theo chơn
Kinh văn rối rắm lạ thường
Như là đêm tối, không tường nông sâu
Dốc cải ác, quay đầu hướng thiện
Nỗi tu hành dường biển mênh mông
Lênh đênh thuyền bách giữa dòng
Biết chi phương hướng mà trông qua bờ
Chưa giải thoát khỏi đời tân khổ
Vì chơn mê khó ngộ đạo cao
Con đường mà Phật ra vào
Đã chia nhiều nẻo lại bao bóng mờ
Thấy tịch mịch thờ ơ chẳng nỡ
Muốn gợi ra chỉ sợ thiếu tài
Lần hồi cố dẹp chông gai
Dẫy đầy chướng ngại khó thay bước đầu
Đương trong tối mong cầu ánh sáng
Ánh pháp mầu chói rọng khắp nơi
Cũng như ánh sáng mặt trời
Để cho tất cả cõi đời hưởng chung.
***
Khêu đèn Phật pháp giữa Ta-bà
Ánh sáng mừng nay được chói lòa
Rọi cảnh nguy nàn khuyên bạn trẻ
Vạch đường giải thoát hiến người già
Bóng Từ đưa khắp trời Âu, Á
Dấu dữ rời xa khỏi bá gia
Ngọn đuốc Chơn như ngày rạng tỏ
Biết bao nhiêu kẻ khỏi lầm sa
***
Bước hiểm mong nhờ ánh sáng soi
Khỏi sa hố thẳm khỏi sa ngòi
Thẳng đường tiến đến miền an lạc
Vững dạ tìm vào chốn thảnh thơi
Quỷ chướng hết chường mày mặt dữ
Cây lành được thấy nhành chồi tươi
Từ đây ấm áp cùng muôn vật
Phật pháp nhơn từ mãi rộng khơi
***
Bốn ngàn tám vạn trần lao
Muốn cho soi rõ treo cao đèn Từ
Vâng lời di chúc Bổn Sư
Rày đem hột giống Chơn như rải cùng
Rồi đây Phật pháp hưng sùng
Cũng nhờ ánh sáng chuông rung trống hồi
Nước non cách trở xa xôi
Gọi là xin có đôi lời gởi sang
Cầu cho ngày một tăng quang!...
Quý thay là kẻ thoát trần
Thoát vòng sanh lợi, nợ nần chi chi
Nghiêm trang đằm thắm ai bì
Mà lòng đạo đức vậy thì cao siêu!
Tâm tình đã dứt tánh kiêu
Chẳng còn xao xác, chẳng điều lo toan
Khác nào như lá rừng hoang
Gặp cơn gió thổi rụng tràn khắp nơi
Đã toan lánh khỏi bụi hồng
Sự đời đã tắt lửa lòng từ đây
Đạo mầu cần luyện cho hay
Tâm thần chủ định sắc tài mà chi
Mắt trông thấy biển xanh rì
Khi trồi khi hụp, sóng thì lao xao
Cuộc đời đâu có khác nào
“Nghĩ ra lắm nỗi đớn đau không ngừng”
Cuộc đời thay đổi không chừng
Hết cơn giàu thạnh đến lần gian nguy
Chi bằng bỏ hết một khi
Đem thân nương chốn am mây tháng ngày
Nâu sồng sợ sịa bằng gai
Chẳng ham vì của, chẳng say vì tình
Chẳng còn ham chuộng lợi danh
Chẳng thương, chẳng ghét, chẳng ganh làm gì
Dốc lòng giữ đạo Từ bi
Thì nhìn thân thể là bì xấu xa
Chứa nhiều tội báo oan gia
Lại mang nỗi bịnh, nỗi già, nỗi vong
Chí nguyền dứt sự sợ sùng
Một mình một bóng thung dung giữa rừng
Bao giờ cho đạt chí mong
“Thoát ra khỏi chốn bụi hồng lấp bôi”
Của tiền, nhà cửa bỏ rồi
Thân bằng cố hữu cũng thôi chẳng gần
Con thơ đành biệt xa chừng
Ông bà cha mẹ mộ phần đều xa
Một phen giũ sạch lòng tà
Dứt tình ham muốn, dứt nhà nợ duyên
Nhờ nương đạo đức làm đèn
Tâm thần sáng rỡ, trí liền mở mang
Từ đây là cảnh an nhàn
Trong lòng thanh tịnh, Niết-bàn đâu xa
Gắng công tu luyện theo Thầy
Nhờ ơn chỉ giáo giãi bày bấy lâu
Tâm thần hiểu thấu pháp mầu
Bảy điều yếu lý cao sâu thâm trầm
Bảy đường đạo khéo suy tầm
Thi hành cho chính đủ làm Phật Tiên
Nghĩ mình có lắm phần duyên
Bây giờ mới thấy nhãn tiền Thế Tôn
Hay là mình hết sinh tồn
Kiếp này kiếp chót còn dồn lại đây
Vòng sanh tử thoát ra ngoài
Chẳng còn lặn lội trần ai nhọc nhằn
Niết-bàn cảnh ấy thanh nhàn
Ta mau đến đó dưỡng an tinh thần.
Hễ là giữ phận nhà sư
Việc đời dầu được dầu hư chớ sờn
Lánh mình ở chốn lâm sơn
Chẳng màng so sánh thua hơn làm gì
Kẻ nào vui sướng li bì
Thì đường chánh đạo lạc đi xa chừng
Làm sư danh lợi thì đừng
Giữ mình cho chính mới gần cõi trên
Chớ cho thân thể gập ghềnh
Nhọc nhằn quá độ chẳng nên đâu là
Chữ nhàn nghĩa lý cao xa
Làm sao cho đặng an hòa mới hay
Mấy nhà hiền đức xưa nay
Ai mà lại chẳng đoái hoài cảnh xinh
Những là sơn thủy hữu tình
Rừng cây bao phủ tươi xanh bốn mùa
Đóa hoa rực rỡ chen đua
Xa xa có tiếng vui đùa giỡn nhau
Giọt mưa rỉ rả lào xào
Ngồi trên hòn đá cảm bao nhiêu phần
Những là non núi bao giăng
Thoảng chừng có bóng sãi phăng ngang rừng
Tứ bề êm ái vô chừng
Lâu lâu lại có tiếng công kêu chào
Cảnh tình vui thích làm sao!
Tham thiền nhập định lúc nào cũng yên
Vì mình muốn dứt trần duyên
Khá tìm cảnh tịnh mà chuyên dưỡng thần
Non cao là chốn tu thân
Là nơi luyện đạo thoát trần lên tiên.
Phật rằng: Có ái có ly!
Đã thương thì sớm muộn gì cũng xa
Vô thường số mạng người ta
Cùng trong muôn vật chịu mà luật chung
Xem qua ta luống hãi hùng
Khắp trong tam giới cháy bùng như than
Người yêu ta đến muôn ngàn
Người mà ta mến cũng tràn khắp nơi
Nhưng ta có thể tách rời
Cam lòng ly biệt những người yêu thương
Cõi đời là chốn ngục đường
Là nơi u ám, là trường gian nguy
Con người chẳng biết nghĩ suy
Cứ ham thương mến dứt đi không đành
Tử thần nào có vị tình
Lại mong đánh đổ tranh giành cướp đi
Yêu nhau ví chẳng biệt ly
Cần chi giải thoát tu trì nữa chăng?
Càng nhiều âu yếm lăng xăng
Ngày giờ thấm thoát lại càng chóng mau
Hiền nhân là đấng chí cao
Tìm đường giải thoát chẳng cần tríu ai.
***
“Hươi gươm trí huệ đoạn tình thương!
Giải thoát bước nhanh đến Phật đường
Tự tại an nhàn nơi cõi thọ…
Nghiệp trần đau khổ hết sầu vương!”
Miệng người là cửa đền vua
Phải ngăn phải giữ kẻo mua tai nàn
Lời ra nếu có sỗ sàng
Lịnh vua giải đến pháp tràng còn chi!
Vậy nên nói phải xét suy
Bốn điều răn cấm phải ghi vào lòng
MỘT là chuyện có nói không
Chuyện không nói có, ý mong gạt người
Hoặc khi giấu lỗi biện lời
Hoặc vì tức giận nói vơi nói đầy
HAI là thêu dệt đó đây
Lời tình phúc đẹp êm tai mát lòng
Vẽ duyên cho chuyện thêm nồng
Cho người mờ mịt cho lòng đảo điên
BA là đâm thọc đôi bên
Vui đâu nói đó khiến nên rầy rà
Vắng người chuyện xấu nhắc ra
Trước người chuốt ngót bài ca nịnh thần
BỐN là miệng nói ác nhân
Mở lời chửi rủa lắm lần chẳng kiêng
Bởi trong lòng dạ chẳng hiền
Hở môi để tiếng lụy phiền chung quanh
Mở lời phải chọn điều lành
Kim ngôn ngọc ngữ thường hành chớ sai
Khuyên cùng tất cả ai ai
Tiếng thơm để lại lưu lai đời đời
Làm người khá chọn bạn lành
Hiền từ thì ít, dữ ganh thì nhiều
Nay mà gặp đặng người yêu
Lời vàng bạn ngọc mến chìu mới nên
Một lòng ngay thật vững bền
Ở cho có đức là nền phước cao
Gặp cơn sóng bủa ba đào
Mà đeo ván mỏng thế nào cũng nguy
Như người tánh nết nhu mì
Theo cùng đưa ác lắm khi phải chìm
Vậy nên kết bạn phải tìm
Lánh phường biếng nhác, bất nghiêm, ngang tàng…
Hãy gần những bậc trung cang
Những nhà hiền đức, những trang thoát trần
Gần người cầu đạo xả thân
Gần ai là đấng cứu nhân độ đời
Gần người trí hóa rạng ngời
Tham thiền nhập định cõi Trời tới lui
Gần người kiên nhẫn hòa vui
Gặp điều ngang trái cũng xuôi thuận chiều
Chớ gần những kẻ tự kiêu
Sát sanh, trộm cắp đánh liều thói quen.
Chữ rằng gần mực thì đen,
Tuy đêm tăm tối gần đèn sáng trưng.
Kết giao bằng hữu xem chừng
Kẻo làm những kẻ vô luân hư đời…
***
Gần kẻ hiền lành để sửa tâm,
Gần người hung ác họa sâu thâm,
Gần trang lương thiện đa hồng phước,
Gần đứa gian manh ắt đọa trầm./.
Nguồn: Ánh Nhiên Đăng
(Vi tính: Tâm Duyên)